DUO mag in reisgegevens snuffelen
Krijg je een basisbeurs voor uitwonende studenten terwijl je stiekem nog bij je ouders woont, dan kunnen controleurs van DUO je reisgegevens opvragen: ze zien dan waar je in- en uitcheckt met de ov-studentenkaart.
Maar maken ze met zulke controles geen inbreuk op de privésfeer van studenten? De Haagse rechtbank vond van wel en tikte DUO op de vingers. Het nieuws belandde op de voorpagina van de Volkskrant, verschillende politieke partijen spraken er schande van en ook studenten organisaties waren boos.
Privéleven
Maar het kabinet bleef achter DUO staan en in hoger beroep heeft de dienst deze zaak vandaag alsnog gewonnen. Natuurlijk maakt de overheid inbreuk op het privéleven van verdachte studenten, vinden de rechters van de Centrale Raad van Beroep. De vraag is vooral of het middel gerechtvaardigd is.
De overheid bekijkt die gegevens alleen als ze iemand van fraude verdenkt. Het gaat daarbij om “gewichtige economische en financiële belangen van de staat”, menen de rechters.
Ook weegt mee dat studiefinanciering zonder ingrijpende controle vooraf wordt toegekend. “Aanvragers worden voorgelicht over de controles die achteraf (kunnen) plaatsvinden”, overweegt de rechter. “Daarbij horen ook uitwonendencontroles.”
Dus kan DUO weer reisgegevens gaan opvragen. Dat deed de instantie vijf à tien keer per week, had Translink tegen de Volkskrant gezegd. Maar na de eerste uitspraak van de rechter had Translink geen gegevens meer verstrekt, schreef het bedrijf op zijn website.
Fraude
Fraude met de basisbeurs zal langzaamaan verdwijnen in het hoger onderwijs, want sinds september 2015 krijgen nieuwe studenten hem niet meer. In het mbo bestaat de basisbeurs nog wel.
Op Twitter vliegen de onderwijswoordvoerders van CDA en GroenLinks elkaar meteen in de haren vanwege de uitspraak. De uitspraak is terecht, vindt Harry van der Molen (CDA). Je kon hem zien aankomen, meent hij, “ondanks dat gewaardeerde collega Zihni Özdil meteen schande riep”.
Maar Kamerlid Özdil (GroenLinks) vindt het helemaal niet vreemd dat om je zorgen te maken over ongeoorloofde privacyschending. “GroenLinks neemt de privacy van burgers wél serieus.”