Een echt hart voor De Uithof

Stel je voor: je slentert over vijftien jaar  na je college met wat studiegenoten door het grote botanische park naar de terrasjes onder het “nieuwe Van Unnikgebouw”. Na twee biertjes doe je boodschappen in de naastgelegen goedkope megasuper. Je neemt de lift naar je kamer op de vijftiende verdieping en maakt snel wat te eten, uitkijkend over grasvelden met loungende studenten. Om daarna naar je roeitraining achter de Cambridgelaan te wandelen.

Zo zou het zomaar kunnen worden als nieuwe plannen voor de universitaire campus doorgang vinden. Het universiteitsbestuur wil de komende jaren De Uithof, of het Utrecht Science Park zoals beleidsmakers liever zeggen, onder handen nemen. Klachten over een winderige woestenij van steen waar je “niet dood gevonden wilt worden” moeten voorgoed verleden tijd worden.

Een levendig centrumgebied
“Waar ontmoeten mensen elkaar? Waar zijn de kroegen en winkels? Waar willen internationale studenten straks na vijf uur nog even blijven hangen?” Het zijn volgens collegelid Anton Pijpers vragen die bewoners en bezoekers van De Uithof vaak hebben.

Pijpers en zijn collega-bestuurders willen daarom van het gebied tussen het huidige Van Unnikgebouw, het Educatorium en de Botanische Tuinen het levendige centrum van de campus maken. “Het Science Park heeft een hart nodig waar mensen die dynamiek kunnen vinden.”

Op dit moment staat het 21 verdiepingen tellende Van Unnikgebouw bijna leeg, zit het nog vol asbest en wordt de afbrokkelende gevel beschermd met groene doeken. Volgens Pijpers moet het gebouw een herbestemming krijgen of moet er een nieuw gebouw voor in de plaats komen.

Het collegelid zou graag zien dat er meer mensen komen te wonen in het nieuwe centrumgebied. Daarnaast wil hij het Educatorium samen met het Ruppertgebouw verder ontwikkelen tot een congrescentrum met alle faciliteiten die daarbij horen.

Het zijn volgens hem voorwaarden voor de komst van horeca, detailhandel en voorzieningen zoals de grote en goedkope supermarkt waar zo vaak om gevraagd wordt. “Er is meer massa nodig. Nu vinden veel ondernemers De Uithof vaak nog net te kleinschalig.”

Ook de Botanische tuinen kunnen volgens Pijpers bijdragen aan de levendigheid. Een nieuwe ingang tegenover het Educatorium is daarvoor een vereiste, maar ook het afsluiten van de Leuvenlaan voor doorgaand verkeer. Die weg is nu nog een barrière tussen de collegezalen en de hortus. In de plannen van het universiteitsbestuur wordt De Uithof sowieso autoluw. Bezoekers parkeren vooral aan de buitenzijden.

Alleen maar positieve reacties
Pijpers schetst zijn plannen in grove penseelstreken. Over de kosten van zijn plannen wordt nog niet gesproken; een uitgewerkte toekomstvisie ligt er immers niet. Die wil hij de komende maanden op papier zetten. Hij vraagt daarbij met nadruk ook om input van studenten. “Het gaat om de plek waar zij nu wonen of studeren en later misschien moeten werken.”

Dat studenten meer willen, bleek onder meer uit de resultaten van een enquête (pdf) onder bewoners van De Uithof vorig jaar. Die wees uit dat studenten behoorlijk ontevreden zijn over de huidige voorzieningen.

Maar er zijn meer redenen voor het universiteitsbestuur om in actie te komen. In een visiedocument (pdf) noemen bedrijven, instellingen en overheden een aantrekkelijke campus van groot belang voor de verdere ontwikkeling van het nu succesvolle Utrecht Science Park op de lange termijn.

Bovendien concludeerde rector Van der Zwaan na zijn sabbatical - waarin hij zich verdiepte in de toekomst van de universiteiten - ook al dat alleen universiteiten met een aansprekende campus zullen kunnen overleven in de concurrentieslag om goede studenten en onderzoekers.

Pijpers hoopt dat andere organisaties en bedrijven in het sciencepark zich achter zijn ideeën willen scharen. Hij wijst daarbij op de discussie rondom een nieuw bestemmingsplan voor De Uithof die de komende jaren gaat plaatsvinden. In 2020 moeten er knopen worden doorgehakt. “We willen in de gesprekken met de gemeente en de provincie een gezamenlijk geluid laten horen. Dan krijg je het meest voor elkaar. Tot nu toe krijg ik gelukkig alleen maar positieve reacties.”

Een roeibaan in De Uithof
Bij een aantrekkelijke campus horen volgens Pijpers ook mogelijkheden om te recreëren. Wandel- en fietspaden, maar ook goede sportvoorzieningen zijn daarom zeer gewenst.

Pijpers stelt zich een park voor dat zich uitstrekt vanaf de A27 tot aan het nieuwe centrumgebied. In die gedachtegang wordt het Kruytgebouw, dat vanaf 2021 leeg komt te staan, gesloopt. Bovendien rijdt bus 128 vanuit de binnenstad niet langer langs het Minnaertgebouw maar buigt de lijn eerder af langs de snelweg en de huidige busbaan, het toekomstige tramtracé. “We willen het groen laten aansluiten op de Botanische tuinen en zo de campus binnen halen.”

Daarnaast laat het universiteitsbestuur een haalbaarheidsstudie uitvoeren naar de aanleg van een roeibaan in De Uithof. Zo’n trainingsbaan zou een uitkomst zijn voor de twee Utrechtse roeiverenigingen die met ernstig ruimtegebrek kampen en De Uithof verlevendigen in de avonduren en weekenden. Rondom de baan kan er bovendien ruimte komen voor recreatie.

Maar Pijpers is voorzichtig, vooral omdat zo’n baan alleen mogelijk lijkt achter de studentenflats aan de Cambridgelaan parallel aan de Kromme Rijn in de richting van Bunnik. Dat gebied wordt door velen gewaardeerd vanwege het landschap en de cultuurhistorische waarde ervan. “Laten we eerst maar even afwachten of een roeibaan daar überhaupt wel kan.”

Een living lab
Pijpers hoopt dat de universiteit bij alle nieuwe ontwikkelingen die op stapel staan De Uithof kan gebruiken als een levend laboratorium voor het eigen onderzoek op het gebied van ‘healthy urban living’. “Dan gaat het om duurzame nieuwe gebouwen en het beperken van onze ecologische footprint, maar ook om duurzame manieren van leven en samenleven.”

Hij is nog op zoek naar een aandachttrekkend initiatief dat het duurzaamheidsonderzoek van de UU en de duurzame bedrijfsvoering van de universiteit positief kan belichten. “Niet een of ander groot en duur project, maar een slim en vernieuwend idee of ontwerp. Iets waarvan iedereen zegt: daarvoor moet je echt even naar het Utrecht Science Park.” Suggesties zijn welkom.

Omdat de meeste plannen een lange adem vergen, wil het universiteitsbestuur ook kijken naar manieren om de levendigheid op de korte termijn te vergroten. Wensen van studenten en medewerkers die tijdens een recente brainstorm (intranetlink) over de toekomst van het Utrecht Science Park werden gedaan, heeft hij ter harte genomen. Zo vroegen studenten om minder regels en “vrijplaatsen” voor eigen initiatieven. “Maar ook zo’n voorstel om meer picknicktafels neer te zetten, is misschien niet zo moeilijk te realiseren. En het effect is waarschijnlijk groot.”