Eerste Kamer aanvaardt bezuinigingen, universiteiten naar rechter

De stemming over de OCW-begroting verliep in de Eerste Kamer zoals verwacht. De coalitiepartijen stemden voor, net als de partijen met wie ze een deal hadden gesloten: JA21 en de drie christelijke partijen. Ouderenpartij 50Plus sloot zich erbij aan.

De andere partijen stemden dus tegen. De begroting van OCW is “een aanval op de toekomst van onze jongeren”, stelde Paul van Meenen (D66) vooraf. “Dat klinkt misschien wat zwaar, maar dat is het ook.”

Verschillende universiteiten stappen naar de rechter vanwege de bezuiniging van meer dan 200 miljoen euro op de starter- en stimuleringsbeurzen. In ieder geval Tilburg University en de Radboud Universiteit zullen dit doen, staat in het bericht. 

Onrechtmatig
Want het vorige kabinet sloot een bestuursakkoord met de universiteiten en zegde extra financiering toe. Dat akkoord is nu verbroken. In het begrotingsdebat plaatste ook de Eerste Kamer daar vraagtekens bij.

Tineke Huizinga (ChristenUnie) zei in een stemverklaring: “De minister heeft bij mijn fractie niet de twijfel weten weg te nemen of mogelijk het opzeggen van het bestuursakkoord toch onrechtmatig is.” Toch steunt haar partij de begroting, omdat dit rechtmatigheidsprobleem volgens haar relatief klein is: 200 miljoen euro, op een totaal van ruim 50 miljard euro.

Motie
Wel ging de ChristenUnie mee met een motie van de oppositie die opriep om het bestuursakkoord alsnog overeind te houden. Er hing weinig vanaf: de partij zag waarschijnlijk wel aankomen dat die motie door de andere partijen verworpen zou worden.

Deze motie was bedoeld om het ‘monsterverbond’ van JA21, CDA, SGP en ChristenUnie over de streep te trekken, en misschien wel meer partijen. Ze hoefden dan niet de hele begroting te verwerpen, maar slechts een klein deel. Het verzoek aan de regering was “om het bestuursakkoord voor 2025 onverkort uit te voeren en in overleg met de instellingen te treden omtrent eventuele afwijking van het akkoord in de daarop volgende jaren”.

Acties
Het verzet tegen het beleid gaat dus door, en niet alleen in de rechtszaal. Studenten gaan weer demonstreren, laat de Landelijke Studentenvakbond weten: “Er wordt bezuinigd op de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen.” Vakbond FNV (“Een inktzwarte dag voor het Nederlandse onderwijs”) vestigt de aandacht op de lokale acties en stakingen, zoals vandaag in Rotterdam en donderdag in Tilburg.

Het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht (UU) vindt het "ontzettend teleurstellend" dat de Eerste Kamer met de onderwijsbegroting heeft ingestemd. "Vandaag is een sombere dag voor het hoger onderwijs in Nederland, en voor onze universiteit", zegt collegevoorzitter Anton Pijpers. "Dit was niet waar wij op gehoopt hadden, en waar studenten en collega’s zich de afgelopen maanden via verschillen protesten hard voor hebben gemaakt. 

"De goedkeuring van deze onderwijsbegroting betekent niet alleen een enorme bezuiniging op ons onderwijs, maar ook een rem op de toekomst van onze studenten en de maatschappelijke vooruitgang. We hebben jarenlang geïnvesteerd in kennis en innovatie, maar deze plannen zetten dat op het spel. We blijven niet stilzitten en zullen blijven pleiten voor een andere koers. Want bezuinigen op onderwijs is bezuinigen op de toekomst."