Eerste promotie zonder hoogleraar

Bouwkundige en akoestiekspecialist Maarten Hornikx treedt woensdag als promotor op voor Remy Wenmaekers, zijn allereerste promovendus. “Ik begeleid er intussen een stuk of tien.”Nog maar kort geleden had Hornikx geen hoofdpromotor mogen zijn. Dat recht was voorbehouden aan hoogleraren. Maar voor de zomer ging de Eerste Kamer akkoord met een aanpassing van dit promotierecht.

Sindsdien kunnen ook universitair hoofddocenten het ius promovendi krijgen als een speciaal college van hoogleraren ermee instemt. In Eindhoven lieten ze er geen gras over groeien. In razend tempo zijn zestig UHD’ers tot promotor benoemd. Aan de UU kunnen universitaire hoofddocenten vanaf januari 2018 het promotierecht kunnen krijgen.

Hornikx dus ook. Vijf jaar geleden overleed plotseling de hoogleraar akoestiek, Renz van Luxemburg. Hornikx nam toen de vakgroep onder zijn hoede, al was hij nog maar net universitair docent. Er kwam een hoogleraar ‘ad interim’ die op papier als promotor optrad, maar die is nu niet meer nodig.

Moet hij niet gewoon hoogleraar zijn?
Als Hornikx in de praktijk al jarenlang de vakgroep leidt, had zijn universiteit hem dan niet tot hoogleraar moeten benoemen? “Dat is een goede vraag, die me ook wel vaker wordt gesteld”, zegt hij. “Misschien ben ik niet brutaal genoeg geweest. Het is niet altijd een kwestie van protocollen of regels wie er tot hoogleraar worden benoemd.”

Als hij had aangedrongen, was het misschien anders gelopen en had hijzelf die wetswijziging helemaal niet nodig. “Maar goed, in de praktijk leid ik die vakgroep. Ik ben dankbaar dat ik nu de gelegenheid krijg om al mijn promovendi zelf te laten promoveren.”

Hij zwaait zijn promovendus alle lof toe. Diens promotietraject over muziek en akoestiek was al gestart voordat Hornikx de vakgroep ging leiden, vertelt hij. “Ik heb hem wel begeleid, maar Wenmaekers heeft heel zelfstandig gewerkt. De voornaamste ideeën en de uitwerking komen allemaal op zijn conto.”

Promotor, maar niet in toga
Omgekeerd is zijn promovendus blij dat Hornikx de promotor is. “Ik ben er trots op, hij verdient het”, zegt Wenmaekers. “Als je ziet wat hij allemaal doet, dan is hij eigenlijk al hoogleraar. We hebben samen de subsidie voor mijn onderzoek binnengehaald. Hij kent de academische wereld goed, hij weet waar je moet publiceren en naar welke congressen je moet gaan. Daar heb ik veel aan gehad.”

Een toga draagt Hornikx morgen niet. Dat kledingstuk blijft in Eindhoven voorbehouden aan hoogleraren. “Ik trek een donker pak aan, geheel volgens de voorschriften.”