Elitair hoger onderwijs of juist niet?

De afgelopen dagen presenteerden ook de ChristenUnie (CU), de BoerBurgerBeweging (BBB) en Forum voor Democratie (FvD) hun conceptverkiezingsprogramma. Bijna alle partijen hebben dat inmiddels gedaan, afgezien van D66, Nieuw Sociaal Contract en PVV.   

BBB
Volgens de partij van Caroline van der Plas moet er een einde komen aan de termen hoog en laag opgeleid. Daarom wil ze bijvoorbeeld het hoger beroepsonderwijs omdopen in het theoretisch beroepsonderwijs.

Verder moeten de hogescholen straks meer samenwerken met bedrijven, vindt BBB. Dat gebeurt op dit moment nog onvoldoende en er zou meer in geïnvesteerd moeten worden in zulke samenwerkingen.

Studenten zouden ook meer geholpen moeten worden. De basisbeurs mag best omhoog en studenten die de basisbeurs zijn misgelopen moeten alsnog gecompenseerd worden. Verder is het niet behoorlijk dat studenten rente betalen op de studieschuld, aldus de partij.

De partij wil dat het toekomstige kabinet meer gaat investeren in de wetenschap en de samenwerking tussen het bedrijfsleven en onderzoekers. Maar de partij is wel kritisch op de waarde van wetenschappelijk onderzoek. “BBB ziet modellen alleen ter ondersteuning van besluitvorming en nooit ter vervanging van feitelijk onderzoek. Menselijke besluitvorming moet altijd leidend zijn.”  

ChristenUnie
Alle partijen vinden het lerarentekort een probleem. De CU wil het liefst leren met een universitaire opleiding erbij. “Het opleiden van academisch gevormde leraren voor het funderend (primair en voortgezet) onderwijs wordt verder gestimuleerd.”

Ook heeft de CU oog voor de student. Instellingen zouden meer moeten investeren in “psychologische hulpverlening” en meer financiële steun moeten geven aan studenten die buiten hun invloed studievertraging oplopen.

Maar prestatiedruk of niet, de ChristenUnie is geen voorstander van een verlaagd bindend studieadvies. Studenten moeten van de partij in een ‘normaal’ tempo studeren en de kwaliteit van opleidingen moet leidend blijven. De instellingen gaan daar zelf over, menen de christenen.

Qua internationalisering is de partij wat strenger. Talent ziet de partij graag naar Nederland komen maar we zijn geen “(bekostigde) opleidingsplaats voor elke student die zich meldt.” Het aanbieden van Nederlandstalig onderwijs vinden de christenen belangrijk. Instellingen mogen wel zelf beslissen welk deel van hun opleidingen Engelstalig is.

Volgens de partij moet het hoger onderwijs beter aansluiten op de arbeidsmarkt en de behoeften in de maatschappij. Er komt daarom “een visie op de relatie tussen maatschappelijke en economische behoeften en benodigde opleidingen in Nederland.” Ook onderzoekers zouden zich daarbij meer moeten richten op maatschappelijke opgaven.

Daar hoort een andere bekostiging van het hoger onderwijs en onderzoek bij. Er zou “een beter en rechtvaardiger systeem” moeten komen. In de nieuwe bekostiging worden studentenaantallen minder belangrijk. Er moet daarbij ook genoeg aandacht zijn voor startende onderzoekers.

In de visie van de CU past ook een verdere ontwikkeling van erkennen en waarderen: “Het is van belang dat er diverse carrière-paden te bewandelen zijn, waarbij goed onderwijs even hoog kan scoren als goed onderzoek. Zo worden academische professionals ondersteund.”

Forum
Van Forum voor Democratie mag het universitaire onderwijs weer elitair worden. “Universiteiten (en conservatoria) zijn bedoeld voor een select aantal mensen die uitzonderlijke capaciteiten, interesse, en toewijding hebben – en die vervolgens onderzoek, optredens, publicaties en leidinggevende posities op zich kunnen nemen.” Er hoeven dus minder studenten naar de universiteit te gaan.

De basisbeurs kan van de partij omhoog en de ov-kaart wordt weer de hele week geldig. Daarnaast zou er een hogere compensatie moeten komen voor de ‘pechgeneratie’ die de basisbeurs is misgelopen.

De toestroom van buitenlandse studenten heeft volgens Forum gezorgd voor een daling van het niveau en studenten zouden zowel het Nederlands als het Engels niet voldoende machtig zijn. Dus wil de partij de instroom van internationale studenten beperken. Bij de toewijzing van studentenwoningen zouden Nederlandse studenten bovendien voorrang moeten krijgen op internationale studenten.

Ook Forum wil de financiering van het onderwijs omgooien. De overheid moet scholen en universiteiten niet langer betalen voor het verstrekken van diploma’s. “Daarmee stimuleert de overheid immers het verlagen van het niveau van het onderwijs”, aldus Forum.

Universiteiten zouden weer zelf moeten bepalen waar ze onderzoek naar doen, vindt Forum ook, en dus zou onderzoeksfinancier NWO moeten verdwijnen. De partij wil investeren in “grensverleggend, fundamenteel onderzoek”.

Tenminste, als de uitkomsten in het straatje te pas komen. Van het woke-gedachtegoed en ‘safe spaces’ aan de universiteit moet de partij niets hebben. En wat wetenschappers ook zeggen, van een klimaatcrisis zou geen sprake zijn.