Expositie Peace of Cake: van oorlog naar vrede
Moet je een kindsoldaat straffen voor zijn of haar misdaden? Wie is eigenlijk de dader en wie het slachtoffer? Tentoonstelling Peace of Cake in het Universiteitsmuseum belicht keuzes die gemaakt moeten worden bij het stichten van vrede.
Goede Doel-zanger Henk Westbroek stelde donderdag stevige vragen aan basisscholieren tijdens de opening van de tentoonstelling Peace of Cake. “Zou jij je vriendin vermoorden als je leven er van afhangt”, vraagt hij, terwijl hij de microfoon onder de neus van een leerlinge uit groep 7 van de Lukasschool drukt. Het meisje is even stil en geeft dan stamelend antwoord, terwijl ze angstig naar haar vriendinnetje kijkt: “Ja”.
Vragen als deze staan centraal in de tentoonstelling die gehouden wordt in het kader van de Vrede van Utrecht 2013. Het is 300 jaar geleden dat diplomaten uit allerlei landen naar Utrecht kwamen om in Utrecht dit internationale vredesverdrag te tekenen. De Vrede van Utrecht maakte een einde aan de Spaanse Successieoorlog, die een voortzetting was van allerlei eerdere conflicten.
Door middel van documentaires en interactieve spellen kan je in het Universiteitsmuseum zelf ontdekken voor wat voor dilemma’s je komt te staan bij het sluiten van vrede.
De documentaires zijn gemaakt door de Utrechtse wetenschappers Rosemarie Buikema, Lauren Gould en Antoine Buyse van het focusgebied Conflicts and Human Rights. Zij hebben onderzoek gedaan naar verzoeningsprocessen in oorlogsgebieden Oeganda, Zuid-Afrika en Joegoslavië, waar zij zelf ook zijn geweest.
Stapje voor stapje geven de documentaires inzicht in de transitie van oorlog naar vrede, vertelt Antoine Buyse. Als jij uit je huis bent verdreven en je komt later weer terug, kan je dan weer terug in je huis? Wat als er andere mensen wonen? Kan je die dan zomaar wegsturen? Welk belang stel je voorop?
Antoine Buyse heeft in Bosnië onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om mensen te laten terugkeren naar hun wonin. “Achter elke oplossing zit een probleem”, vertelt hij. “Je wilt de zuiveringen ongedaan maken en mensen laten terugkeren naar hun oude woning, maar vluchtelingen willen soms helemaal niet terug.”
In de tentoonstelling staat een grote Wall of Peace. Deze muur is versierd met kunstwerken van scholieren die zij naar aanleiding van een gastles van één van de onderzoekers van de focusgroep hebben gehad. Met deze kunstwerken laten de kinderen zien hoe ze over vrede denken. Gedurende de looptijd van de tentoonstelling zullen onderzoekers van dit focusgebied meer gastlessen geven op scholen en zullen leerlingen de muur aanvullen met kunstwerken.
“Het is best lastig om leerlingen van een jaar of tien iets uit te leggen over je onderzoek”, zegt Antoine Buyse. “Vooral omdat ik me bezig hield met juridisch onderzoek.” De onderzoeker heeft het dichtbij huis gehouden. Hij vroeg de leerlingen wat ze het meest zouden missen als zouden moeten verhuizen. In één klas bleek een kind te zitten van wie een ouder was gevlucht uit Bosnië. “Zij kon haar verhaal vertellen aan de klas, wat ze anders misschien niet had gedaan.”
Tijdens Culturele Zondag op 3 maart zullen ook een aantal activiteiten in het kader van De Vrede van Utrecht gehouden worden, zoals de theaterbewerking Toen mijn vader een struik werd van jeugd- en muziektheater Het Filiaal.
De officiële opening van de Vrede van Utrecht vindt plaats op 11 april met het slaan van een herkdenkingsmunt door de Koninklijke Nederlandse Munt en het Vrede van Utrecht Concert in de Domkerk.
Het openingsspektakel zal zaterdag 13 april plaatsvinden op het dak van de A2-tunnel in Leidsche Rijn. DJ en producer Junkie XL treedt op samen met het Metropole orkest, Hazes-acteur Frank Lammers, lokale artiesten, dansers en kinderkoorleden.
De tentoonstelling Peace of Cake wordt gehouden van 2 maart 2013 tot en met 2 maart 2014. Tijdens het openingsweekend, 2 en 3 maart, is de entree gratis.