Fossielvrij protesteert tegen academisch podium voor Shell

“Shell is het probleem”, klinkt er donderdagochtend plotseling tijdens het symposium Fuelling the future: katalysator van een mooie toekomst van de KNAW en MCEC. Met die woorden breken vijftien leden van actiegroep Fossielvrij in op het praatje van Ewald Breunesse, Manager Energy Transitions bij Shell. Hij heeft de aanwezigen net gevraagd wat zij als een duurzame toekomst zien, als een aantal van hen opsrpingt met protestborden. Hun protest is niet alleen gericht tegen de multinational, maar ook tegen organisator KNAW.  “De wetenschap moet vrij van Shell”, klinkt het een aantal maal in de aula van het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht.

Fossielvrij is zat dat Shell podium krijgt bij duurzaamheidsbijeenkomsten
“Het is raar om een evenement over de duurzame toekomst te organiseren en één van de meest vervuilende bedrijven uit te nodigen als spreker”, betoogt UU-masterstudent Mara die zich onder de protesteerders bevond. “Shell is goed om alleen de 1 procent die ze duurzaam investeren uit te lichten en niet de andere 99 procent van de dingen die ze doen.”  De antropologie student verwijst naar een artikel van afgelopen november in The Guardian waarin staat dat Shell beoogt in 2018 per jaar 2000 miljard uit te geven aan windenergie, biobrandstoffen en elektrische auto’s. Zo’n 6,6 tot 8 procent van de totale investeringen en volgens Mara slechts 1 procent van alle uitgaven. Ook in de ogen van Liset Meddens, directeur van de burgerbeweging Fossielvrij NL, zijn de investeringen “verwaarloosbaar”. “Ja Shell heeft ook zonnepanelen, maar in Oman en Californië zet Shell die panelen in om extra olie op te pompen.”

Meddens vervolgt dat Shell een bedrijf is “dat klimaatverandering veroorzaakt en elke dag doelbewust doorgaat met het verergeren ervan”. Bedrijven zoals Shell “belemmeren de transitie naar duurzaam in plaats van de noodzakelijke versnelling door te voeren. We zijn het zat dat Shell een podium krijgt op bijeenkomsten zoals deze.” Het steekt dat Shell niet zomaar een podium krijgt, maar het podium op een evenement de KNAW. Meddens: “De KNAW is een gerespecteerde wetenschappelijke organisatie. Het onaanvaardbaar dat  het koninklijke boegbeeld van de Nederlandse wetenschap een podium biedt aan dit bedrijf. Shell wordt ten onrechte gepresenteerd als leider in de energietransitie.”

KNAW vindt samenwerking noodzakelijk voor overgang duurzame energie
Volgens een woordvoerder van de KNAW is Shell uitgenodigd vanwege kennis op het gebied van katalyse en wil de KNAW daarmee niet zeggen dat het bedrijf leider zou zijn op het gebied van energietransities. “Het onderwerp van het symposium was wat we konden leren van de fossiele industrie voor de overgang naar duurzame energie. Je kunt van de fossiele industrie bijvoorbeeld leren hoe je energie opslaat of omzet. Die dialoog met het bedrijfsleven is belangrijk, want zowel bij Shell als aan de universiteit wordt onderzoek naar deze onderwerpen gedaan.” De spreker van Shell, Ewald Breunesse die president-directeur Marjan van Loon verving, werd op de website van de KNAW dan ook aangekondigd als iemand die de chemische industrie van binnenuit kent.

De kritiek van Fossielvrij lijkt zich echter te richten op de volgende passage van de aankondiging waarin staat dat Shell is uitgenodigd om te spreken over de "duurzaamheidsambitie van het bedrijfsleven en de bijdrage die het aan dit vraagstuk kan leveren". "Zo'n bedrijf hoort niet thuis op een podium van een wetenschappelijk sympoium en zeker niet om te spreken over oplossingen voor het klimaatprobleem", aldus Meddens. De KNAW-woordvoerder bevestigt dat Breunesse inderdaad over de duurzaamheidsambities van de industrie heeft gesproken, maar de organisatoren van het symposium stellen dat er plek was voor betoog. "Waarbij ook tegenstanders deel konden nemen aan de discussie." Daarbij benadrukken de organisatoren dat "voor de noodzakelijke duurzame transtie, we hoe dan ook de chemische industrie nodig hebben".

Fossielvrij hoopt dat de KNAW bij een volgende gelegenheid sprekers selecteert op de werkelijke bijdrage aan het stoppen van klimaatverandering. Het protest duurde slechts enkele minuten; de actievoerders konden drie keer hun protestlied zingen. Daarna hebben ze op verzoek van de beveiliging de aula van het Academiegebouw verlaten.