'Geef specialist in opleiding een beurs'
Het kabinetsplan om de opleiding van medisch specialisten twee jaar korter te maken valt slecht bij hun belangenorganisatie. Die wil dat artsen een beurs krijgen waarmee ze hun opleiding tot specialist zelf kunnen inkopen. Dat zou tot beter en goedkoper onderwijs leiden.
Het nieuwe kabinet wil de opleiding van medisch specialisten inkorten van zes naar vier jaar – de Europese minimumnorm – en zodoende 180 miljoen euro per jaar bezuinigen. De Landelijke Vereniging voor Medisch Specialisten in Opleiding (LVAG) is bang dat de medische zorg daardoor in gevaar komt, maar ziet wel andere manieren om te bezuinigen.
Zo zouden ziekenhuizen eens duidelijk moeten maken waar ze het geld voor de specialistenopleidingen aan besteden. Die kosten zo’n 130 duizend euro per jaar en slechts een deel van dat bedrag gaat op aan het salaris van de specialist in opleiding. “Waar de rest blijft, is onduidelijk”, aldus de LAVG. “Of dit geld efficiënt aan de opleiding wordt besteed, weet dus niemand. De LVAG denkt van niet.” Wanneer ziekenhuizen hun besteding openbaar maken, duiken er vast mogelijkheden tot bezuinigingen op.
Verder zouden ziekenhuizen de specialisten in opleiding als trainee kunnen beschouwen en zelf in hen kunnen investeren. Als ze goed onderwijs geven, willen de opgeleide artsen er vast blijven werken. “Bij verpleegkundigen en legerartsen gebeurt dit al. De stap naar de medisch specialisten in opleiding is dus klein.”
Maar de LAVG ziet het meest in een derde oplossing. Geef het beschikbare opleidingsgeld, “dat nu ongezien in ziekenhuizen verdwijnt”, gewoon aan de specialist in opleiding. Die kan daarmee zijn eigen salaris betalen én zelf bepalen waar hij zijn opleiding inkoopt. Dankzij dit “stemmen met de voeten” zullen ziekenhuizen harder hun best moeten doen. “Dan wordt opleiden weer een voorrecht, en zullen ziekenhuizen elkaar pas écht beconcurreren.”
Het voorstel van de LAVG lijkt op het leerrechtensysteem dat VVD-leider Mark Rutte als staatssecretaris van hoger onderwijs door de Tweede Kamer probeerde te loodsen. De val van het kabinet Balkenende III doorkruiste dat plan. Ronald Plasterk van de PvdA, onderwijsminister in Balkenende IV, verwees het plan bij zijn aantreden in 2007 naar de prullenmand.
Maar dat deed Plasterk vooral omdat hij jongeren niet zelfstandig en geïnformeerd genoeg vond om hen als onderwijsconsumenten te behandelen. Dat argument geldt voor specialisten in opleiding niet: die zijn al arts en oud genoeg om te kunnen inschatten voor welk ziekenhuis ze het best kunnen kiezen.
De hoge opleidingskosten van medisch specialisten kwamen in mei in het nieuws toen een ambtenarenwerkgroep ingrijpende bezuinigingsvoorstellen deed. In augustus liet minister Schippers van Volksgezondheid weten dat ze het voorstel om specialisten in opleiding een eigen bijdrage van 13.400 euro per jaar te vragen niet steunde.