Geschiedenisdocenten vullen YouTube-kanaal UUHistory met kennisclips

In het studiootje aan de Kromme Nieuwegracht op de binnenstadscampus is Lars Behrisch aan de beurt. Zijn verhaal gaat over de Arabische lentes en revoluties in de geschiedenis. Hij staat voor een groot green screen. Onder zijn voeten een kruis, om de ideale staplek aan te geven. Zijn handen rusten op de twee stoelen waar hij tussen staat, neergezet om te voorkomen dat hij tijdens de opname uit beeld wandelt.

Behrisch tuurt met een moeilijk gezicht naar de autocue. De geboren Duitser houdt zijn verhaal in het Engels omdat de bachelor Geschiedenis een Nederlandstalige en een Engelstalige variant kent. Wanneer de opname erop zit, zegt hij: “Het lijkt wel op een hoorcollege, alleen heb je daar interactie met je studenten en nu niet. Daarom vond ik het wel spannend, maar als Pepijn mij nog een keer zou vragen, zou ik het zo nog een keer doen.”

Pepijn is docent-onderzoeker bij Geschiedenis Pepijn Corduwener. Hij heeft het initiatief genomen voor het opzetten van het YouTube-kanaal UUHistory. Hij is vandaag bij de opnames aanwezig en heeft in totaal al dertig collega’s gestrikt om hun kennis in een clip van enkele minuten samen te vatten. Daarmee kan hij tot het einde van het academisch jaar elke week een clip online zetten. “Je hebt het hartstikke goed gedaan, maar ik ga je niet opnieuw vragen hoor, ” knipoogt hij naar Behrisch.

YouTube als kenniskanaal
Corduwener wil met de filmpjes een breed publiek bereiken: van scholieren en geïnteresseerde leken tot geschiedenisliefhebbers. Het idee is dat de bezoekers op een laagdrempelige manier iets leren en ze bekend en warm maken voor wetenschappelijk onderzoek. De belangrijke bijvangst: scholieren interesseren voor een studie Geschiedenis, het liefst natuurijk in Utrecht.

“Heel veel jonge mensen gaan niet eens meer naar Google, maar direct naar YouTube, inmiddels de tweede zoekmachine ter wereld. Moeten ze bijvoorbeeld een werkstuk schrijven over de NAVO, dan zoeken ze een filmpje. Daarom”, zegt Corduwener, “is het voor ons heel belangrijk om de juiste woorden en zoektermen te gebruiken bij de filmpjes, zodat we makkelijk te vinden zijn. We kunnen precies zien welke zoektermen aanslaan en gaan ons hier actief mee bezighouden.”

Om het YouTube-kanaal meer bekendheid te geven, heeft het departement ook een Instagram-account en een Facebook-pagina. "We hopen dat het zichzelf op die manier gaat verkopen. Maar we berichten er ook over in onze nieuwsbrieven aan medewerkers en studenten. We hebben de hoop dat studenten het gaan bekijken, liken en delen zodat het kanaal via het sneeuwbaleffect terechtkomt bij de mensen waar het echt voor bedoeld is." 

Uit de ivoren toren
Ondertussen komt universitair docent Laurien Crump binnen. Zij gaat een clip opnemen over de Koude Oorlog. Ze stapt voor de camera en begint: “We kennen allemaal de striptekeningen van Kennedy en Chroesjtsjov zittend op kernraketten.” De opname gaat prima toch is ze opgelucht dat het erop zit. “Binnenkort zit ik aan één tafel met 57 ministers van Buitenlandse Zaken, maar ik vind praten tegen de camera veel moeilijker dan tegen een tafel vol ministers.”

Crump heeft zich opgegeven voor een clip omdat ze het als een manier ziet om “uit de ivoren toren te komen.” Deze term valt niet voor het eerst vandaag. Alle betrokkenen noemen het op deze draaidag. “Je doet jarenlang ergens onderzoek naar”, begint Corduwener zijn uitleg, ergens tussen de opnames door. “Je schrijft er een boek over en dat boek wordt niet gelijk in heel Nederland een bestseller. Dit is een manier om mensen op een laagdrempelige manier in aanraking te laten komen met het onderzoek dat je gedaan hebt.”

Tussen de opnames door zitten Corduwener en cameravrouw Yvonne van Laarhoven op hun telefoon. Vandaag wordt weer een filmpje online gezet. Corduwener: “Ik krijg er net een appje over binnen. Zijn we al live?” UUHistory-medewerker Nadine Orth van wie de bijdrag nog op YouTube gepost moet worden, heeft het kanaal inderdaad net op sociale media gedeeld. “Wauw, we hebben al zeven likes!”

Pionieren
Corduwener grijpt gedurende de dag vaker naar zijn smartphone: “Even kijken hoeveel weergaves we al hebben hoor”. Niet dat ervan tevoren over het aantal abonnees en weergaven is nagedacht. “Het is nog een beetje een experiment. We zijn aan het pionieren, want we kennen eigenlijk niets vergelijkbaars. Het komt wel een beetje in de buurt van de Universiteit van Nederland, maar dat gaat alle kanten op. Wij willen ons echt als departement Geschiedenis presenteren en dus niet te veel van onze expertises afwijken. We hebben ons niet afgevraagd wanneer we tevreden zouden zijn als het gaat om het aantal bezoekers. Laten we hopen dat het aanslaat en mensen het leuk vinden.”

Van Laarhoven vult aan: “We kunnen de filmpjes ook laten zien tijdens open dagen. Dan bereik je direct een vrij groot publiek. Daar zitten ook ouders van toekomstige studenten tussen, die misschien ook geïnteresseerd zijn en thuis de filmpjes gaan bekijken.” Van Laarhoven heeft geschiedenis gestudeerd en leerde alles wat betreft het opnemen van deze kennisclips via vaste technicus Hans Schuurman : “Het editen is nog wel erg lastig. Ook het zoeken naar bijpassend en rechtenvrij beeldmateriaal kost tijd. Per clipje van 4,5 minuut kost het editen zo’n drie uur, maar ik ken het programma al een stuk beter dan een maand geleden en hoop er ook snel sneller in te worden”, lacht ze.

De volgende universitair docent komt binnen voor haar opname: Sarah Carmichael. Haar buik verraadt dat ze in verwachting is: “Kun je op beeld zien dat ik zwanger ben, denk je?” Van Laarhoven draait het televisiescherm waarop ze kijkt in de richting van Carmichael: “Nee hoor, de uitsnede komt net boven je buik!” De onderzoeker lacht en begint zodra het lampje van de camera aangaat lichtzenuwachtig haar verhaal over vrouwenrechten: “Tegen de tijd dat ik klaar ben met mijn praatje, zijn er wereldwijd 160 vrouwen uitgehuwelijkt.”

De take zit erop. Corduwener: “Het is wel goed zo toch, Yvonne? Het ging hartstikke goed!” Daar is Carmichael nog niet zo zeker van. Ze wil het graag terugzien. Met koptelefoon op kijkt ze naar haarzelf op het grote televisiescherm, af en toe zenuwachtig lachend. “Het is wel goed zo hoor”, concludeert ze. “Hoef ik tenminste niet nog een keer.”

Elke maandag verschijnt er een nieuwe kennisclip op UUHistory, tot aan het einde van het collegejaar. De eerste twee filmpjes staan inmiddels op YouTube en zijn van Jacco Pekelder over de rol van Duitsland in de wereldpolitiek en van Eline Braat over geheime diensten.