Goed bestuur gaat niet vanzelf in hbo

Er komen sancties voor hogescholen die zich niet aan de gezamenlijke code voor goed bestuur houden. Wellicht worden ze zelfs uit de HBO-raad gezet, zei voorzitter Thom de Graaf gisteren.
De branchecode governance, die de hogescholen in 2006 met elkaar afspraken, wordt niet goed nageleefd. Bestuurders moeten meer doordrongen raken van het belang van de code. Die zou zelfs een wettelijke grondslag moeten krijgen. Dat staat in een vernietigende evaluatie die opdrachtgever Thom de Graaf gisteren in ontvangst nam.
Volgens de code moeten de hogescholen van alles op hun websites en in hun jaarverslagen publiceren, bijvoorbeeld hun systemen voor risico- en kwaliteitsbeheersing. Dat doen ze lang niet allemaal. Halverwege 2011 hadden maar 13 van de 38 hogescholen aan hun publicatieverplichtingen voldaan.
Intussen zijn het er 29, waarvan een paar pas “in de afgelopen uren”, grapte Cor van Monfort, voorzitter van de evaluatiecommissie die bij de Algemene Rekenkamer werkt en verschillende governancecodes heeft ontwikkeld en geëvalueerd. Van Montfort vindt het tekenend dat de hogescholen dit pas in orde maken na druk van buitenaf. “Zo moeilijk is het natuurlijk niet.” Gisteren leverde ook de Onderwijsinspectie kritiek op de summiere jaarverslagen van de hogescholen.
Sommige bestuurders en commissarissen wisten niet eens dat de code bestond. Iemand noemde het een ‘ladestuk’. Dat is verbijsterend, vindt de commissie. De bestuurders spreken elkaar er niet of nauwelijks op aan.
Wie zich er niet aan houdt, ondervindt daar ook geen last van. De code heeft “geen tanden”, aldus de commissie. Dus moet er een nieuwe komen die ze wel heeft, inclusief sancties voor hogescholen die zich eraan onttrekken.
Die code zou ook meer op het onderwijs toegesneden moeten zijn. “De huidige zou net zo goed van een andere sector kunnen zijn”, zei Van Monfort gisteren. “Het woord ‘onderwijs’ komt er nauwelijks in voor.”
“Het stemt tot nadenken”, zei De Graaf. “Het is goed dat er een code is. Het is niet acceptabel als een hogeschool denkt: dit is niet zo belangrijk.” Als mogelijke sancties voor hogescholen die zich stelselmatig aan de code onttrekken, denkt hij aan naming & shaming en “als finale sanctie royement uit de HBO-raad”.