Groningen wereldwijd bovenaan met open access

Voor het achtste jaar op rij doen de makers van de Leiden Ranking het net wat anders dan andere ranglijsten. Ze wijzen niet één winnaar aan, maar laten geïnteresseerden aan de hand van allerlei data en criteria zelf uitzoeken welke onderwijsinstellingen het wanneer goed doen.

De reputatie van universiteiten en ook de kwaliteit van het onderwijs worden buiten beschouwing gelaten. De nadruk ligt op de wetenschappelijke impact van universiteiten. Die meten de makers door te kijken naar het aantal keren dat een wetenschappelijk artikel wordt geciteerd in een ander artikel. Ook het aantal vrouwelijke auteurs van artikelen en het aantal open access-publicaties is in kaart gebracht.

Op de meeste fronten voeren Wageningen Universiteit (WUR), de Universiteit Utrecht (UU), de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) de Nederlandse lijst aan.

Open access
De RUG leidt volgens Leiden Ranking wereldwijd op het gebied van open access. Daar was in de meetjaren 2018-2021 maar liefst 95 procent van de publicaties vrij toegankelijk. In de ranking van vorig jaar was dat nog een kleine 88 procent. De gestage groei is volgens de universiteit zelf grotendeels toe te schrijven aan nieuwe regels. Iraanse en Indiase universiteiten hebben de meeste publicaties achter een slotje.

Als het om wetenschappelijke impact gaat, gooit de VU hoge ogen. 7,9 procent van haar publicaties hoort bij de best geciteerde 5 procent van de wereld. De UU en de WUR volgen beide met gemiddeld 7,8 procent.

Je kunt in de ranking ook selecteren op het percentage artikelen dat tot de absolute wereldtop behoort: de best geciteerde 1 procent. Dan staat in Nederland de WUR op de eerste plaats (1,9 procent), gevolgd door de UU (1,8 procent) en de VU (1,7 procent).

Gender
In de ranking kun je ook kijken naar het aantal vrouwelijke en mannelijke auteurs van publicaties. In Nederland valt de verdeling in het nadeel van vrouwen uit. Bij de VU is het percentage vrouwelijke auteurs met 42,9 procent het hoogst. De Erasmus Universiteit Rotterdam blijft niet ver achter met 42 procent en de Technische Universiteit Delft scoort het laagst (18,7 procent).

Van de 1.411 gerangschikte universiteiten wereldwijd zijn er overigens slechts 27 die meer vrouwelijke dan mannelijke auteurs tellen. De Metropolitan University in Noorwegen heeft het hoogste aandeel vrouwen, namelijk 63,1 procent.

Samenwerken
Op het gebied van wetenschappelijke samenwerking doet de VU het goed in Nederland: 92,4 procent van de publicaties kwam daar samen met andere universiteiten of organisaties tot stand. Onder de 80 procent komt geen enkele Nederlandse universiteit. De TU Delft (81,9 procent) is net als vorig jaar hekkensluiter op dit punt.