Hans van Ginkel was een pragmaticus met idealen

“Iedereen die mij kent weet dat ik wordt gedreven door een mengeling van pragmatisme en idealisme, of liever om mijn idealen op een pragmatische manier na te streven. Ik heb daarbij altijd geprobeerd om mensen met argumenten te overtuigen van het nut van meer samenwerking. En dat is, dacht ik redelijk gelukt. Ik heb dat in Utrecht onder meer gedaan in de contacten tussen universiteiten in Europa en de Derde Wereld Het netwerken zit mij in het bloed.” Dat is een citaat uit het afscheidsinterview met Hans van Ginkel in het Ublad van september 1997.

Het typeert de man en zijn carrière. Zo blijkt ook uit de reacties vanuit de universitaire gemeenschap bij zijn vertrek in 1997. Naaste medewerkers noemde hem een buitengewoon vriendelijke man met wie je kon lachen. Een gedreven bestuurder, menselijk en  niet pretentieus en met gevoel voor internationale betrekkingen.

Erelid Vugs
Van Ginkel werd in 1940 geboren op het Indonesische eiland Sumatra, toen een kolonie van Nederland. In de Tweede Wereldoorlog werden hij en zijn moeder en broertje tijdens de Japanse bezetting  geïnterneerd in een Japans gevangenenkamp. Zijn moeder overleefde het kamp niet. Zijn vader, een beroepsmilitair, was dwangarbeider bij de beruchte Birma-spoorweg.

Na de bevrijding kwam Van Ginkel naar Nederland waar hij  de HBS in Roermond volgde. Daarna schreef hij zich in  als student aan de Drift bij het Geografisch Instituut. Als student werd hij actief lid bij studievereniging Vugs en startte hij zijn carrière als hockeyer bij Kampong, wat hij 60 jaar heeft volgehouden. Na de studie werd hij wetenschappelijk medewerker en promoveerde in 1979 met een proefschrift in opdracht van de Rijksplanologische Dienst over wonen in de Randstad.

Zijn promotie in 1979 maakte voor hem de weg vrij voor een benoeming tot hoogleraar Algemene Sociale Geografie in 1980 en een jaar later tot decaan van de Interfaculteit der Aardrijkskunde & Prehistorie, waaronder de sociale geografie destijds viel. In 1985 werd Van Ginkel benoemd tot lid van het College van Bestuur en in 1986 tot rector van de Universiteit Utrecht. In 1990 en 1994 werd hij herbenoemd; hij bleef rector tot 1997.

Trots op Educatorium
Als rector kon Van Ginkel zijn professie als sociaal geograaf in de praktijk brengen. Het lukte hem om de universiteit juridisch eigenaar te maken van De Uithof, nu het Utrecht Science Park. Hierdoor kreeg de universiteit meer ruimte om zelfstandig beslissingen te nemen. Zo kon een begin gemaakt worden met studentenhuisvesting in De Uithof en kreeg het gebied enkele opvallende gebouwen, zoals het Educatorium waarvoor de beroemde architect Rem Koolhaas werd aangetrokken. Van Ginkel was trots op het Educatorium omdat hij daarmee een ontmoetingsplaats had gecreëerd. Dat gold ook voor de komst van Olympos, Parnassos en de Faculty Club.

Onder Van Ginkel werd de beslissing genomen om Geesteswetenschappen en Rechten niet te verhuizen van de binnenstad naar De Uithof. Een groot deel van de Kromhoutkazerne werd verworven om in 1988 het eerste University College in Nederland te starten. Op het gebied van onderzoek stimuleerde hij de interdisciplinaire samenwerking en wilde hij de wetenschap uit de ivoren toren halen. Hij was ook een van de bestuurders die de Universiteit Utrecht in die tijd meer elan wilde geven en sprak over de UU dat het ‘Berkeley van Europa’ moest worden.

Collega van Kofi Annan
In 1997 vertrok hij samen met zijn steun en toeverlaat Beppie naar Japan om rector te worden van de United Nations University (UNU), een mondiaal opererende universiteit van de Verenigde Naties met het hoofdkwartier in Tokio dat met name aandacht besteedde aan thema’s als biodiversiteitsverlies, verwoestijning, ongelijkheid en stedelijke sloppenwijken. Hij was een collega (en bekende)  van onder meer secretaris-generaal Kofi Annan. Hij is tien jaar rector geweest aan die universiteit. Zij hadden goede connecties met de dochter van de Japanse keizer waardoor hij ook nauw contact met het hof had. Vanwege zijn verdienste voor het UNU kreeg hij een hoge keizerlijke onderscheiding.

Na zijn terugkeer in Utrecht in 2008 keerde hij ook weer terug naar de UU als gasthoogleraar Sustainable Urban Futures en werd hij voorzitter van onder meer het Institute of Social Studies in Den Haag. De laatste jaren kampte hij met zijn gezondheid. Op 27 juli overleed hij op 83-jarige leeftijd.

Zie ook uitgebreide in memoria op de UU-site en op geografie.nl