Helft minder Europese advanced grants naar Nederland

Nederland sleept ‘slechts’ 14 van de toegekende 218 beurzen in de wacht en moet Duitsland (37), het Verenigd Koninkrijk (35), Frankrijk (32), Israël en Spanje (16) voor laten gaan. Een groot verschil met de toekenningsronde 2021. Toen won Nederland 28 van de 253 advanced grants en scoorden alleen Duitsland en het Verenigd Koninkrijk beter.

Er werden in 2022 bijna 1.650 aanvragen gedaan, waarvan bijna een kwart door vrouwelijke wetenschappers. In totaal werd 13,2 procent gehonoreerd.

In de ranglijst van nationaliteiten eindigen de Nederlanders op een gedeelde zevende plaats met 10 toekenningen, achter de Duitsers (36), Fransen (32) Italianen (21) Britten (19), Israëli (16) en Spanjaarden (15).

Utrechtse winnaars
In de ERC-lijst staan twee Utrechtse wetenschappers. Dat zijn Guido Bacciagaluppi van het Freudenthal Instituut. Hij is als filosoof gespecialiseerd op het gebied van de kwantummechanica. De ander is Rebecca Bryant. Zij is Cultureel antropoloog en gespecialiseerd in etnische conflicten, ontheemding en niet erkende staten. In het onderzoek waar ze de grant voor heeft gekregen, richt ze zich op op infrastructureel imperialisme. Met name onderzoekt ze investeringen die Turkije doet in landen op de Balkan, de Kaukasus en in Centraal-Azië.

Voorlopige toekenning
De toekenningen zijn voorlopig, want de beurzen voor het Verenigd Koninkrijk zijn nog niet zeker. Het land is immers uit de Europese Unie gestapt. Er ligt een verdrag dat deelname van het VK aan het Europese onderzoeksprogramma mogelijk maakt, maar dat moet nog nader worden uitgewerkt. De kans dat dit gaat lukken is groter geworden sinds het VK eind februari een deal met de EU heeft gesloten over de grenscontroles in Noord-Ierland.

Komen er desondanks geen afspraken, dan hebben de onderzoekers twee mogelijkheden: ze kunnen de advanced grant afslaan of hun (persoonsgebonden) beurs meenemen naar een onderzoeksinstelling in een land dat wél aan het Europese onderzoeksprogramma deelneemt. Als ze de beurzen teruggeven, dan kunnen andere onderzoekers, die net buiten de boot vielen, alsnog in aanmerking komen voor een advanced grant.

ERC-beurzen
Elk jaar verdeelt de ERC beurzen onder jonge onderzoekers (starting grants van 1,5 miljoen euro), ervaren onderzoekers (consolidator grants van 2 miljoen euro) en toponderzoekers (advanced grants van 2,5 miljoen euro).

De beurzen zijn goed vergelijkbaar met de Nederlandse veni-, vidi- en vici-subsidies uit het talentprogramma van onderzoeksfinancier NWO. Nederlandse instellingen hebben daar veel ervaring mee en doen het gewoonlijk erg goed bij de aanvraag van deze Europese beurzen.