Honderd miljoen voor ‘toekomstfonds’

In een poging de Nederlandse welvaart te beschermen, gaat het kabinet een ‘toekomstfonds’ instellen. Met opbrengsten van de aardgasbel gaat dat fonds wetenschappelijk onderzoek en innovatie aanjagen.

Het fonds is een plan van D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold. Niet alleen PvdA en VVD, ook ChristenUnie en SGP steunen zijn oproep aan het kabinet om snel het toekomstfonds op te richten.
Misschien willen de coalitiepartijen met hun steun voor dit fonds de oppositie gunstig stemmen. Ze kunnen echter niet voorkomen dat het deze dinsdag 24 juni een stekelig debat wordt, waarin de oppositie het kabinet gebrek aan visie en daadkracht verwijt. Het kabinet wijst juist op alle stappen die al zijn genomen.
Aanleiding voor het debat is een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Kern van het rapport: Nederland moet slimmer en wendbaarder worden om de huidige welvaart te behouden. Er moet meer aandacht komen voor onderwijs, onderzoek en innovatie. Daar is iedereen het mee eens, al vindt het kabinet dat het rapport vooral de standpunten onderstreept die het toch al huldigt.
Illustratief voor de steekspelletjes tussen de politici is de ‘toekomstcommissaris’ die er volgens Pechtold zou moeten komen. Daar heeft hij geen steun voor gekregen. Premier Rutte zegt spottend: “Die is er al, dat ben ik. Ik ben heel blij met de suggestie. Ik zal deze titel voortaan toevoegen aan mijn functieomschrijving.”
Maar het toekomstfonds komt er dus wel. Want ooit raakt het aardgas op en dan moet Nederland niet “met lege handen en lege hoofden staan”, aldus D66. Volgens Pechtold heeft het kabinet de opbrengsten van het Nederlandse aardgas – vorig jaar nog vijftien miljard euro – verspild. 
Met de miljarden die er de komende decennia nog te halen zijn, moet het kabinet vernieuwing aanjagen. De bedoeling is dat het fonds in 2015 wordt gevuld met honderd miljoen euro. Dat geld wordt belegd, en met de renteopbrengsten en extra meevallers uit de aardgasbaten kan het kabinet allerhande innovatieve projecten en wetenschappelijk onderzoek betalen. Op termijn hoopt Pechtold twaalf miljard euro te verzamelen, zegt hij deze dinsdag.
Nederland stopte tussen 2005 en 2010 miljarden aan aardgasbaten in onderzoek en innovatie. Maar op de verdeling van het geld kwam harde kritiek en het politieke draagvlak kalfde snel af.