Honderden wetenschappers grijpen naast Vidi-beurs

Meer dan vijfhonderd wetenschappers deden een gooi naar de prestigieuze Vidi-beurzen die onderzoekersfinancier NWO jaarlijks verdeelt. Slechts 87 van hen boekten succes, waaronder 15 Utrechtse onderzoekers.

De beurzen voor ervaren onderzoekers bedragen maximaal 800.000 euro. Van de 509 aanvragen is dit jaar 17 procent toegekend. Eerder veranderde NWO de regels voor een aanvraag, in de hoop dat de toeloop zou verminderen en de kans op succes groter zou worden, maar het heeft vooralsnog niet geholpen.

De lage slaagkans frustreert aanvragers en beoordelaars. Honderden wetenschappers besteden tijd aan het schrijven van een onderzoeksplan waar uiteindelijk geen geld voor is. Eigenlijk is dat verspilde energie, vinden velen.

Daarom mogen wetenschappers tegenwoordig nog maar twee maal een aanvraag indienen voor een Vidi-subsidie. Het idee is dat ze dan voorzichtiger met hun kans omspringen. Maar net als vorig jaar lijkt de ingreep niet te helpen. De slaagkans is ongeveer net zo laag als altijd.

De beurzen zijn belangrijk voor de loopbaan van wetenschappers. Dankzij het geld kunnen ze onderzoek blijven doen en bovendien kunnen aantonen dat ze succesvol zijn in het werven van fondsen.

In de Vernieuwingsimpuls verdeelt NWO beurzen onder wetenschappers. Er zijn Veni-subsidies voor recent gepromoveerde wetenschappers, Vidi-subsidies voor ervaren wetenschappers en Vici-subsidies voor zeer ervaren wetenschappers.

In deze ronde springen vooral de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam in het oog. Utrecht sleept 13 beurzen in de wacht, plus twee voor het universitaire medisch centrum. De UvA komt tot elf beurzen, plus zeven voor het AMC.

De Utrechtse wetenschappers die een Vidi-beurs krijgen zijn:

iMR: a 21st century solution to MRI
Cornelis van den Berg: UMCU
MRI is niet meer weg te denken uit de moderne geneeskunde. Echter, de basis meet- en reconstructie-principes stammen nog uit de jaren zeventig. Door gebruik te maken van nieuwe ontwikkelingen in numerieke optimalisatie en rekenkracht zijn veel effectievere MRI scans mogelijk die MRI onderzoeken kunnen reduceren tot enkele minuten.

Host-microbiome interactions: identification of biomarker species that are key to respiratory health
Debby Bogaert: UMCU
Luchtweginfecties bij kinderen worden veroorzaakt door bacteriën en virussen die ook vaak aanwezig zijn bij gezonde mensen. Het is onduidelijk waarom het ene kind niet en het andere wel ziek wordt. De onderzoekster denkt dat lichaamseigen bacteriën hiervoor verantwoordelijk zijn en hoopt middels dit project gunstige bacteriën te identificeren die zorgen voor een gezond ecosysteem in de neus-keelholte.

2-CAPTURE: Belangenverstrengeling tussen toezichthouders en marktpartijen ontrafeld
Caelesta Braun, Bestuurs- & Organisatiewetenschap
Falend toezicht wordt vaak toegeschreven aan belangenverstrengeling tussen toezichthouders en marktpartijen. Waarom kan de ene toezichthouder marktpartijen op gepaste afstand houden, terwijl de andere toezichthouder zich te veel laat beïnvloeden? Dit project verklaart de relaties tussen marktpartijen en toezichthouders en biedt daarmee een basis voor hervormingen in toezicht.

Hoe mannen en vrouwen bijdragen aan genderongelijkheid
Belle Derks: Psychologie
Niet alleen mannen zijn seksistisch: sommige vrouwen vergroten hun carrièrekansen  door andere vrouwen tegen te werken. Dit project onderzoekt waarom vrouwen dit doen, of dit gestimuleerd wordt door seksistische organisatieculturen en welke interventies dit patroon doorbreken.

Wat doen al die virussen in mijn darmen?
Bas Dutilh: Bioinformatica
Bijna niets is bekend over de bacterie-etende virussen in onze darmen. Ik heb er onlangs één ontdekt die wereldwijd in de helft van alle mensen voorkomt, en wellicht belangrijk is voor de biodiversiteit van de darmflora. Ik wil nu meer zulke virussen ontdekken, en hun invloed op de biodiversiteit onderzoeken.     

The hottest place in the Universe
Alessandro Grelli: Natuurkunde
Atoms are accelerated up to almost the speed of light and then they collide. The heat developed during such collision is so intense that the ordinary matter melts. As a consequence the same state of matter present in our Universe, a few fractions of a second after the Big Bang, is created. The researcher will study its properties by using heavy-quarks as a probe.

De vrolijke cultuur in en rond de Lage Landen (13e-17e eeuw)
Katell Lavéant: Franse taal en cultuur
Dit project onderzoekt de vrolijke cultuur in en rond de Lage Landen (13e tot 17e eeuw),haar culturele praktijken en haar materiële en literaire verschijnsels (o.a. spotteksten in het Frans en Nederlands), om te laten zien hoe parodie een essentiële rol voor sociale cohesie had.

Strafrechtelijke rechtshandhaving door Europese autoriteiten: fundamentele rechten in het nauw?
Michiel Luchtman: Rechtsgeleerdheid
Steeds vaker worden EU instellingen belast met de opsporing en vervolging van wetsovertredingen. Die instellingen beschikken over ingrijpende opsporingsbevoegdheden en sancties. Dit project onderzoekt of de wet voldoende waarborgen biedt tegen ongerechtvaardigde inbreuken op fundamentele rechten van burgers en zo nee, of en hoe de wet dan moet worden aangepast.

Toevallige netwerken in meetkundige ruimtes
Tobias Müller: Wiskunde
De onderzoeker bekijkt toevallige netwerken, die ontstaan wanneer hij willekeurig gekozen punten in een meetkundige ruimte met elkaar verbindt. Hij zoekt uit hoe de structuur van het netwerk verandert wanneer er afhankelijkheid tussen de punten is of als de meetkundige ruimte niet meer het gebruikelijke platte vlak is.

The matter in the universe and melted chocolate
Enrico Pajer: Natuurkunde
Cosmologists have discovered that the immensities of the universe, filled with stars and galaxies and the mysterious Dark Matter and Dark Energy, are not so different from ordinary liquids like melted chocolate! Employing this analogy, telescope images reveal new secrets about the universe origin and the nature of its contents.

Passende publieke verantwoording
Thomas Schillemans, Bestuurs- en Organisatiewetenschap
Verantwoording van semi-publieke organisaties is hoogst actueel. Dit onderzoek analyseert effecten van verantwoording op besluiten van organisaties. Psychologische inzichten worden verbonden met bestuurskundig onderzoek. Dit leidt tot nieuwe theoretische kennis met praktische meerwaarde; verantwoording kan worden afgestemd op de taak van organisaties.

De experts, hun voorkennis en het probleem van beperkte data
Rens van de Schoot, Methode en Statistiek
Soms is het onmogelijk om voldoende data te verzamelen voor statistisch betrouwbare analyses (bijv. kinderen met ernstige brandwonden). Toch is het uitermate belangrijk om systematisch onderzoek te kunnen doen zonder de onderzoeksvraag te hoeven versimpelen. Dit kan door kennis van wetenschappers, clinici én ervaringsdeskundigen te implementeren in de analyses.

Ontrafelen van plantenwortels
Kirsten ten Tusscher, Theoretische Biologie
Wortels voorzien planten van water en voedingsstoffen. Hoe de structuur van het wortelstelsel ontstaat en zich kan aanpassen aan de omgeving is grotendeels onbekend. In dit onderzoek worden computermodellen gebruikt om de structuur van plantenwortels beter te begrijpen.

Structure biology comes home
Markus Weingarth: Scheikunde
Protein function depends on environment. The ultimate goal is hence to understand proteins in their home, which is the cell. This project will use solid-state Nuclear Magnetic Resonance and virtual computational microscopy to investigate membrane proteins directly in the cell.

Een gloeiende naald in een hooiberg van bacteriën
Marcel de Zoete: Microbiologie
De menselijke darm wordt bewoond door miljarden bacteriën: de microbiota. Hoewel het grootste deel hiervan onschuldig is, blijkt een kleine groep bacterie-soorten sterke ontstekingen te kunnen veroorzaken. De onderzoekers vissen deze bacteriën uit de microbiota van gezonde en zieke mensen en bestuderen hoe ze ziekte veroorzaken.