Jongeren in verzet tegen online surveillance

Elf organisaties maken zich zorgen over het digitale surveilleren als studenten online hun toetsen maken. Ze roepen het mbo en hoger onderwijs op om zoveel mogelijk te stoppen met zulke zogenoemde ‘online proctoring’.

Met online proctoring worden studenten via een webcam in hun kamer gefilmd en kunnen hun toetsaanslagen en ander gedrag worden gevolgd. Tevoren moeten ze de onderwijsinstelling toegang geven tot hun software en hardware.

Zorgvuldige overstap
De elf organisaties waarderen dat er “onwijs veel” werk wordt verzet om het onderwijs ondanks de coronacrisis zo goed mogelijk online te verzorgen en studievertraging te voorkomen, schrijven ze. Maar de overstap naar online toetsen moet wel zorgvuldig gebeuren.

Vaak worden studenten voor de keuze gesteld tussen studievertraging of privacyschending: als zij geen inbreuk op hun privacy toestaan en online proctoring accepteren, dan kunnen zij voorlopig geen tentamen doen en lopen ze studievertraging op.

Opleidingen zouden eerst alternatieven moeten overwegen zoals openboektentamens, vervangende opdrachten en essays, vinden de jongeren. En als het echt niet anders kan, moet de instelling met studenten overleggen over online proctoring en bijvoorbeeld duidelijk maken wat er precies met hun gegevens gebeurt.

Voor studenten die niet willen (of kunnen) deelnemen aan een toets met online proctoring moet er altijd een alternatief zijn, stellen de jongerenorganisaties. Bijvoorbeeld een kleinschalige fysieke toets waarbij de hygiënemaatregelen in acht worden genomen.

Utrechtse discussie
Dit thema speelt ook aan de Universiteit Utrecht. Studenten in de universiteitsraad riepen het college van bestuur op om online proctoring te stoppen zolang het privacygevoelig is. De rector liet in een reactie weten begrip te hebben voor de privacy, maar dat hij geen keuze heeft om te voorkomen dat studenten vertraging oplopen. “Nood breekt wet”, zei hij.

Op het artikel op DUB hierover heeft de UU functionaris voor gegevensbescherming Artan Jacquet een uitgesproken reactie geplaatst. Hij wijst erop dat het merkwaardig is dat het college al een besluit heeft genomen voordat is uitgezocht hoe het precies zit met privacy- en informatiebeveiligingsaspecten van online proctoring. Hij schrijft dat “een degelijk besluitvormingsproces en behoorlijke omgang met het grondrecht op privacy - van nota bene je eigen studenten voor wie je het allemaal doet – er anders uitziet.”

Privacyimpact
Vandaag publiceert ict-onderwijsstichting SURF een nieuwe white paper over online proctoring. De privacyimpact is inderdaad “zeer groot”, staat daarin. Opleidingen moeten daarom zorgvuldige afwegingen maken of het tentamen zwaarder weegt dan de privacy.

Bovendien moeten opleidingen, net als bij gewone tentamens, oppassen dat studenten niet frauderen. Om dat te voorkomen, moet iedere student een uniek tentamen krijgen, met eigen vragen en eigen casussen. Soms is er misschien een tweede camera vereist, naast de webcam op de laptop. Nog een probleem: als de lockdown nog lang duurt, komt er misschien fraudesoftware om surveillanten bij online proctoring te misleiden.

De elf jongerenorganisaties hebben hun bezwaren in een brief opgesomd en aan de onderwijsinstellingen verstuurd. Hij is ondertekend door de politieke jongerenorganisaties van GroenLinks, D66, VVD, PvdA, Denk, ChristenUnie, Partij voor de Dieren en SP, en door studentenorganisaties ISO, LSVb en JOB.

Op 22 maart hadden ook tien studentenpartijen, waaronder de Vrije Studenten, al een privacy-manifest aangeboden aan de minister waarin zij de minister oproepen om de privacy voor studenten te waarborgen.