KNAW-voorzitter Clevers: rem op publicatiedruk niet nodig
Volgens KNAW-voorman Hans Clevers is er geen noodzaak wetenschappers extra te beschermen tegen de druk om te publiceren. Dat zei hij tijdens een lezing voor Studium Generale in de bomvolle aula van het Academiegebouw.
De voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschap (KNAW) reageerde met zijn stellingname op een vraag van de Utrechtse sociaal wetenschapper Ruud Abma. Abma mengde zich afgelopen jaar onder meer op DUB in het debat over de affaire rondom de frauderende Tilburgse hoogleraar Diederik Stapel.
Volgens Abma zit er in de beoordeling van wetenschappers “een kwaadaardige factor” die onderzoekers tot minder integer gedrag kan verleiden. “Moet de KNAW geen rem zetten op de neiging alleen te kijken naar de lengte van de publicatielijsten en h-indexen?”, vroeg hij aan Clevers.
De KNAW-voorzitter erkende dat de gevoelde prestatiedruk tot “oneigenlijk gedrag” kan leiden. Toch voelt hij weinig voor extra regelgeving. “In elke baan is er druk. Dat je af en toe iets ontdekt en daarover publiceert, dat hoort bij het vak van wetenschapper. Ik denk bovendien dat aantallen publicaties minder tellen dan de kwaliteit ervan. Je ziet tegenwoordig ook steeds vaker dat wetenschappers wordt gevraagd aan te geven wat zij zelf hun vijf belangrijkste publicaties vinden.”
Clevers was woensdag de eerste gast in een reeks van lezingen over het thema Op 't randje. Als gelauwerd wetenschapper sprak Clevers over zijn cutting edge-onderzoek naar darmstamcellen. Als voorzitter van de KNAW blikte hij terug op de gevolgen van de affaire-Stapel voor de wetenschap.
Met zijn antwoord op Abma sloot Clevers aan bij de bevindingen van de commissie-Schuyt. Deze onderzocht in opdracht van de KNAW hoe wetenschappers omgaan met onderzoeksgegevens. In de rapportage van de commissie afgelopen september wordt aanbevolen af te zien van extra regelgeving.
De Studium Generale-reeks maakt deel uit van een interfacultaire cursus wetenschapsfilosofie die wordt gecoördineerd door Ruud Abma. De aula werd daarom vooral gevuld door meer dan 250 studenten. In zijn lezing benadrukte Clevers dat studenten vanaf het begin van hun studie moeten worden doordrongen van de wetenschappelijke waarden. “Het gevoel van integriteit moet door de gehele carrière van een wetenschapper eindeloos bekrachtigd worden.”
De lezing van Hans Clevers is hier in zijn geheel terug te zien.