KNAW: zoek uit hoe we gezond blijven in de klimaatcrisis

De gevolgen van klimaatveranderingen zijn nu al voelbaar, schrijft wetenschapsgenootschap KNAW in een nieuw rapport. “Er overlijden meer mensen aan hittestress; ernstige droogte veroorzaakt op grote schaal honger; en sommige infectieziekten verspreiden zich naar gebieden waar ze eerder niet voorkwamen.”

Alle reden dus om er onderzoek naar te doen. In 2015 werd het nieuwe interdisciplinaire vakgebied planetary health bedacht en het is sindsdien snel gegroeid. Vorige week hield de KNAW er een symposium over. 

Gedrag
Meer wetenschappelijk inzicht zal beter beleid mogelijk maken, hoopt de KNAW. En wie weet gaan beleidsmakers, bedrijven, overheidsinstellingen en burgers hun gedrag aanpassen als ze de gezondheidsrisico’s van wereldwijde milieuveranderingen kennen.

Maar daar is geld voor nodig. Er zijn al miljoenen beschikbaar bij onderzoeksfinanciers NWO en ZonMW. Soms gaat het om gerichte programma’s (bijvoorbeeld ‘microplastics en gezondheid’). Onderzoekers kunnen ook meedoen aan de ‘open competitie’, waarin ze met een goed voorstel geld kunnen verwerven.

De KNAW wil meer van die gerichte subsidies. Er zou bijvoorbeeld een speciaal budget moeten zijn voor duurzaamheidsvraagstukken in de gezondheidszorg, omdat die nog lang niet klimaatneutraal is: denk aan de uitstoot van broeikasgassen en afvalproductie.

Het onderzoek zal ook tot pijnlijke vragen leiden. De onderzoekers vragen zich bijvoorbeeld af: hoe moet je de individuele belangen van patiënten afwegen tegen de impact van hun behandeling op het klimaat?

Wereldwijd
De KNAW adviseert de Nederlandse universiteiten en umc’s om in Nederland een gezamenlijk onderzoeksnetwerk rond planetary health op te zetten. Dat zou moeten samenwerken met vergelijkbare netwerken in het buitenland.

In Utrecht bestaat er binnen het strategisch thema Life Sciences al een onderzoekscommunity 'Planetary Health'. Er wordt door de faculteiten Geowetenschappen, Geneeskunde en Diergeneeskunde ook gekeken naar de mogelijkheid om een interdisciplinaire bachelor te beginnen rond dat thema.