Lekkage in Kruytgebouw bezorgt onderzoekers nieuwe klap

De lekkage in een technische ruimte op de begane grond van de noordvleugel van het Kruytgebouw werd zaterdagavond opgemerkt. Door de barst in de pijp vielen verspreid over het gebouw tien koel- en vriescellen uit die op het systeem waren aangesloten.

Niet alle onderzoeksgroepen van Biologie en Scheikunde die gebruik maken van de koelingen konden direct via 'de bellijst' worden bereikt. Kort na middernacht ging er daarom een mail over de situatie naar alle bewoners van het Kruytgebouw.

De rest van het weekeinde waren onderzoekers bezig hun materiaal te verplaatsen naar koelingen in de Botanische Tuinen en het De Wiedgebouw. Om voor voldoende opslagcapaciteit voor ingevroren samples te zorgen, werd zondag ook een mobiele vriescabine voor het Kruytgebouw geplaatst.

Maandagochtend (25 mei) werd de defecte leiding gerepareerd. De lijm moet een dag drogen. De verwachting is daarom dat de koelingen en vriezers dinsdag weer in gebruik genomen kunnen worden. Op dit moment is nog onduidelijk wat de totale schade is aan het onderzoeksmateriaal. Daarover moet deze week meer duidelijkheid komen.

Niet gerust
Hoogleraar Plant-Microbe Interacties Corné Pieterse is één van de onderzoekers die pas zondagochtend de mail over de lekkage onder ogen kreeg. Hij snelde vanuit zijn woonplaats Zeist naar het Kruytgebouw. Daar bracht hij samen met enkele medewerkers zijn onderzoeksmateriaal over naar koelingen in de Botanische Tuinen.

Het is ook hem nog niet duidelijk welke consequenties er voor zijn onderzoeksgroep zijn. Eén experiment waarvoor net was ingezaaid, kan zeker worden weggegooid. Maar veel belangrijker is de staat van het vele materiaal dat de afgelopen jaren is gekoeld of ingevroren om op een later moment te analyseren.

Gerust is Pieterse er niet op. “Normaal ben je er bij zo’n storing snel bij en dan kun je alles nog wel in veiligheid brengen, maar nu zijn vrijwel alle zaden en grond- en plantenmonsters op temperaturen gekomen waar ze niet op mogen komen.”

Van een groep plantenecologen hoorde de hoogleraar dat deze jarenlang samples bij minus 20 hadden ingevroren om deze ‘over de tijd’ te kunnen bestuderen. Dat materiaal kan als verloren worden beschouwd. “Er is veel onzekerheid, en daar zitten we niet op te wachten.”

Geen raad meer
Corné Pieterse ziet dat alle ondersteunende medewerkers hun uiterste best doen om de schade te beperken en onderzoekers zoveel mogelijk te ontlasten. Maar de lekkage is volgens hem een nieuwe calamiteit in een lange reeks die het werken in het Kruytgebouw bijna onmogelijk maakt. “Wij weten ons geen raad meer.”

Afgelopen zomer verraste de UU de biologen en scheikundigen in negatieve zin met de mededeling dat ze geen nieuw gebouw krijgen, maar dat het Kruytgebouw in bewoonde staat zal worden vernieuwd. Sindsdien waren er meerdere lekkages waarbij in een enkel geval zelfs even voor asbestgevaar werd gewaarschuwd. Daarbij ging het steeds om verwarmingsleidingen, nu is voor het eerst een leiding van het koelsysteem beschadigd. Ook waren er herhaaldelijk stroomstoringen. En vorige maand werd er ook nog eens ingebroken.

Zekerheid
Hoogleraar Corné Pieterse zelf ondervond na een grote elektriciteitsstoring in het Kruytgebouw half november ernstige technische problemen met de klimaatkamers en klimaatcellen in het fytotron. Daarvoor heeft de universiteit naar zijn mening nu een goede en adequate oplossing gevonden. “Maar de werkelijkheid is dat dit gebouw op zijn laatste benen loopt en dat we van incident naar incident gaan. Om de problemen op te lossen zijn dan weer allerlei lapmiddelen nodig die heel veel geld kosten.”

Volgens een bijna emotionele Pieterse is het hoog tijd dat onderzoekers in het Kruytgebouw eindelijk zekerheid krijgen over hun toekomst. “Wat gaat er gebeuren? Hoe lang gaat het duren? Waar komen we te zitten? Zolang het antwoord op dat soort vragen uitblijft, voedt elk incident onze wanhoop.”