Malieveld: 'We willen dat wurgcontract niet aangaan!'

Het is gezellig tijdens de demonstratie tegen het leenstelsel, waar vooral veel scholieren en mbo’ers naartoe komen. Zonder centen geen studenten, staat er op de spandoeken, en natuurlijk Oprutte.

De eerste jongeren komen ruim een uur voordat de demonstratie begint het Malieveld op. Ze hebben er zin in en zijn kennelijk niet de enigen. Het grasveld stroomt vol met actievoerders, velen van een politieke partij of vakbond.
Het blijkt vooral de middag van een nieuw politiek talent: Annelotte Lutterman, de 18-jarige voorzitter van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS). “Ik heb er zo’n zin in”, grijnst ze om elf uur ’s ochtends. Ze loopt regelrecht vanaf Den Haag Centraal naar het Malieveld, een huppeltje in haar pas als ze het podium ziet: “Het is wel fucking spannend! Misschien durf ik dit wel helemaal niet.”
Ze oefent haar toespraak in haar eentje op een vrijwel leeg Malieveld. Ongemerkt praat ze steeds harder, op haar hand schrijft ze een overzichtje van haar belangrijkste punten. “Ik heb er wel vertrouwen in”, zegt ze. “Ik hoop dat ik het er straks allemaal uit durf te schreeuwen.”
Dat durft ze. Als eerste spreker moet ze om 13 uur de menigte opzwepen en het protest aan de gang krijgen. “We gaan genadeloos protesteren”, roept ze het Malieveld toe. De duizenden studenten en vooral scholieren gaan uit hun dak als ze roept:

“Bussemaker, we willen dat wurgcontract van een lening niet aangaan. Wij staan hier voor het recht op ontwikkeling, voor het recht op onderwijs.”

Ze heeft precies de juiste snik en verontwaardiging in haar stem. Het Malieveld scandeert haar naam en zelfs bij haar politieke tegenstanders oogst ze ontzag. “Man, wat doet ze dat goed”, liet D66-Kamerlid Paul van Meenen zich backstage ontvallen. Ook al verdedigt hij het plan dat Lutterman zojuist heeft afgebrand, hij complimenteert haar graag als ze de trap van het podium afloopt. CDA-Kamerlid Michel Rog staat er met een grote grijns naast.
Het zijn vooral scholieren en mbo-studenten  die vandaag komen opdagen. Zij krijgen, als de plannen het halen in de Eerste Kamer, vanaf september 2015 geen basisbeurs meer. Ook studenten die in 2015 aan hun master beginnen kunnen niet meer rekenen op een basisbeurs.
Tijdens de demonstratie gaan Kamerleden van verschillende partijen erover in debat. Jasper van Dijk (SP) vraagt de aanwezige jongeren of ze een hoge studieschuld willen. Nee, roept het Malieveld. Michel Rog (CDA) schetst hoe jongeren tijdens hun studie hun partner leren kennen en samen een ton schuld zullen hebben.
Maar Jesse Klaver (GroenLinks) is voorstander van het leenstelsel en hij weert zich kranig. Willen de jongeren hun ov-studentenkaart behouden? Willen ze dat de aanvullende beurs omhoog gaat? Dat heeft hij allemaal voor hen geregeld. En nog beter onderwijs ook. Wat willen ze nog meer? Carola Schouten (ChristenUnie) dient hem van repliek en zegt dat studenten daar zelf voor betalen met het verlies van hun basisbeurs.
Intussen richt PVV’er Harm Beertema zijn pijlen op senator Thom de Graaf van D66: die zou het leenstelsel in de Eerste Kamer moeten tegenhouden. Hij is immers voorzitter van de Vereniging Hogescholen en heeft zich steeds verzet tegen aanpassing in de studiefinanciering. Straks moet hij erover stemmen. Maar De Graaf wil hier zijn vingers niet aan branden. Op Twitter verwijst hij Beertema door naar de onderwijswoordvoerder van D66 in de Eerste Kamer. Al eerder had hij laten weten dat hij zich bij het fractiestandpunt zou neerleggen.
Dan waagt Minister Bussemaker zich het podium op. De sfeer op het Malieveld slaat om. Door fluitconcerten en gejoel van de demonstranten komt Bussemaker amper aan het woord. Niemand kan verstaan wat ze te zeggen heeft, al gaat het waarschijnlijk over investeren in jezelf en goed onderwijs. Er vliegen wat tomaten door de lucht en de ordedienst heeft nog veel meer tomaten ingenomen. Bussemaker houdt haar toespraak kort.
Als de presentator de demonstratie rond 15 uur afsluit, vertrekken de meeste jongeren rustig richting het station, of naar de bussen die door school gehuurd zijn. Annelotte blijft nog even achter: 

“Ik geloof er echt in, echt, dat de Eerste Kamer dit nog kan tegenhouden. Het zijn maar drie mensen, hè, die hun rug recht moeten houden, dus het kan nog. We zijn echt niet te laat.”

Het is goed verlopen, vindt ze. Maandag heeft ze haar eerste nachtmerrie gehad van een leeg Malieveld. “Dat ik stond te schreeuwen en er helemaal niemand reageerde.” Maar van een leeg Malieveld was geen sprake, zelfs niet toen het begon te regenen.
De politie schat dat er tussen de twee- en drieduizend mensen hebben geprotesteerd, de organisatie denkt dat het er meer zijn geweest. Er zijn maar vier mensen gearresteerd en een paar boetes uitgedeeld.