Meer controle op commerciële activiteiten hoger onderwijs

Het kabinet wil graag dat hogescholen en universiteiten meer geld ophalen bij het bedrijfsleven. Om dat allemaal in goede banen te leiden, kondigt minister Bussemaker van OCW nieuwe regels aan.

Bedrijven die betalen voor onderzoek, ondernemende wetenschappers die hun uitvinding te gelde te maken, docenten die bedrijfstrainingen geven: het levert hogescholen en universiteiten allemaal extra geld op.

Risico’s
Dat juicht het kabinet in principe toe, maar de vermenging van publiek en privaat geld brengt ook risico’s met zich mee. Commerciële activiteiten leveren extra inkomsten op, maar kunnen instellingen ook een hoop kosten als er iets mis gaat. Uiteindelijk draait de belastingbetaler daar voor op.

Bovendien is vaak onduidelijk in hoeverre de commerciële activiteiten worden betaald met publiek geld en zijn commerciële onderwijsaanbieders bang voor concurrentievervalsing. 

Nut en noodzaak
Hogescholen en universiteiten weten in principe best dat er risico’s kleven aan hun commerciële activiteiten en doen in theorie voldoende om die af te dekken, concludeert de Onderwijsinspectie in een rapport, maar ze moeten zich wel beter verantwoorden voor hun keuzes. Ook moet er in de jaarverslagen duidelijker onderscheid gemaakt worden tussen publieke en private inkomsten.

Minister Bussemaker van OCW is het met de inspectie eens. In de jaarverslagen moet straks duidelijk staan waarmee privaat geld verdiend is. Externe accountants moeten dat beter controleren. Ook moeten instellingen laten zien hoe ze de risico’s proberen te beheersen.

De Onderwijsinspectie gaat onderzoeken of de financiële risico’s die worden genomen niet te groot zijn. In het rapport dat nu naar de Kamer is gestuurd, heeft de inspectie alleen nog gekeken of universiteiten en hogescholen daarover hebben nagedacht, niet of de risicobeheersing in de praktijk ook goed werkt.

Meer privaat geld
Private inkomsten zullen de komende jaren waarschijnlijk belangrijker worden voor het hoger onderwijs. Tijdens een Kamerdebat over de wetenschapsvisie van het kabinet pleitten regeringspartijen PvdA en VVD begin dit jaar allebei voor meer investeringen door bedrijven.

In het buitenland zijn die veel hoger dan in Nederland, zei VVD-Kamerlid Pieter Duisenberg. Dus zou daar eerst naar gekeken moeten worden in de zoektocht naar meer geld. “U weet welke begrotingsproblematiek we hebben en daarom verwacht ik dat de oplossing gezocht moet worden in de private investeringen”, vulde collega Mei Li Vos van de PvdA aan.