Meer universiteiten doen mee aan Europese ranking, maar het is nog steeds onvolledig

Waar in Nederland kun je psychologie studeren? Volgens de nieuwe editie van U-Multirank kan dat alleen aan de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Utrecht en Saxion Hogescholen. De overige instellingen (wo en hbo) ontbreken in de lijst.

En waar in Europa kun je een bachelor geschiedenis kiezen? Je kunt naar Spanje, Polen, Frankrijk, Groot-Brittannië of België, maar de Nederlandse geschiedenisopleidingen staan er niet tussen.

Het is de vijfde keer dat deze Europese ranglijst verschijnt, die mede tot stand is gekomen dankzij de inspanningen van twee Nederlandse onderzoeksinstituten in Twente en Leiden (CHEPS en CWTS).

Geen winnaars of verliezers
Van een gewone ranglijst met winnaars en verliezers is geen sprake. Studenten kunnen onderwijsinstellingen op allerlei vlakken vergelijken en zo tot hun eigen afweging komen. Want wat heb je eraan dat Harvard bovenaan staat in starre internationale rankings als je bijvoorbeeld ergens verpleegkunde of commerciële economie wilt studeren?

De allereerste versie van U-Multirank verscheen in mei 2014 met steun van de Europese Unie. Daarin werden bijna negenhonderd instellingen opgenomen. Nu zijn het meer dan zestienhonderd instellingen in 95 landen.

Maar ze werken niet allemaal mee, waardoor veel informatie ontbreekt en het nog altijd lastig is om vergelijkingen te maken. Waarom zoveel Nederlandse opleidingen ontbreken? De universiteiten en hogescholen geven gewoon niet door dat ze die aanbieden.

Topuniversiteiten deden niet mee
Al bij aanvang van het project haakte een groep van Europese topuniversiteiten af, omdat ze er de meerwaarde niet van inzagen. “Moet je inderdaad een paar miljoen uittrekken voor een ranglijst die de transparantie helemaal niet zal bevorderen?”, vroeg de toenmalige voorzitter van hun samenwerkingsverband zich af. “Op het einde van de rit komt er een pak informatie en zullen alle instellingen zo gaan schuiven met de indicatoren dat ze er goed uitkomen.”

De makers houden gewoon vol. Ze doen hun best om de diversiteit van het hoger onderwijs te laten zien en hopen dat steeds meer onderwijsinstellingen aanhaken. Dan wordt het voor studenten makkelijker om over de grens een onderwijsinstelling te vinden die bij hun voorkeuren aansluit.

Soms zijn de uitkomsten verrassend. Twee Nederlandse pabo’s staan bijvoorbeeld in het rijtje van 25 instellingen die opvallende veel inkomsten verwerven uit nascholing van werkenden. Dat zijn de katholieke pabo Zwolle en de Marnix Academie. Ze prijken tussen instellingen uit onder meer Frankrijk, Peru, Polen, Letland en Costa Rica.

Wereldwijd bekend
En de Hanzehogeschool Groningen stuurde vandaag een trots persbericht rond: veel van zijn alumni richten een bedrijf op, blijkt uit de nieuwe U-Multirank. Wereldwijd zouden de Groningers zelfs op de zesde plaats staan.

Maar ook hier geldt weer dat allerlei instellingen ontbreken. Misschien richten de alumni van de Hogeschool Inholland, de TU Delft en de Amerikaanse Harvard University ook allerlei bedrijven op, maar daar heeft U-Multirank geen gegevens over.

Je kunt de uitkomst natuurlijk relativeren, erkent de woordvoerder van de Hanzehogeschool, maar ze wijst erop dat er toch veel instellingen worden vergeleken. “Wij zijn vandaag vooral trots dat we goed scoren.”