Minder diploma’s hbo door slechte aansluiting met mbo

De hogescholen doen hun best, maar kunnen niet voorkomen dat steeds minder hbo-studenten hun diploma behalen. Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau gaar het vooral met de mbo’ers niet goed.

Al jaren kachelt het studiesucces van hbo-studenten achteruit. Het duurt langer voor ze afstuderen of ze halen de finish helemaal niet. “Al met al is de situatie in het hbo zorgelijk”, schrijven onderzoekers van het SCP in een rapport over het hoger onderwijs.

De hogescholen bewaken het niveau van hun opleidingen beter dan voorheen, constateert het SCP. Er heeft een cultuuromslag plaatsgevonden, misschien ook dankzij de verguisde prestatieafspraken met het ministerie van Onderwijs.

Maar vooral met mbo’ers gaat het niet goed. Ze gaan minder dan vroeger naar het hbo en eenmaal in het hoger onderwijs presteren ze ook steeds minder goed. “Mbo’ers ervaren kennistekorten op het gebied van taal, rekenen/wiskunde en Engels”, aldus het SCP, al geldt dat ook enigszins voor havisten.

Vooral voor allochtonen is de route via het mbo naar het hoger onderwijs van groot belang. Zij kunnen in principe hun achterstand goedmaken, als ze daar het talent voor hebben, maar dan moeten ze wel de kans krijgen.

En een kans is iets anders dan een startbewijs. Wat heb je aan een start als je halverwege uitvalt? “Belangrijk is dat het hoger onderwijs ook via de langere routes toegankelijk blijft en dat die routes een reële kans op een hoger opleidingsniveau bieden. Zonder dat laatste wordt toegankelijkheid een leeg begrip”, aldus het SCP. “Als die brede toegankelijkheid onder druk komt te staan, dupeert dat niet alleen jongeren uit minder geprivilegieerde milieus, maar dreigt ook talent verloren te gaan.”

Het is de vraag wat er moet gebeuren. Veel mbo-opleidingen worden een jaar korter: geen vier, maar drie jaar. Dat gaat niet helpen, vreest het SCP.

Geïnterviewden vestigen hun hoop op de ‘keuzedelen’ in het mbo die gericht zijn op een betere doorstroom naar het hbo. “De verwachting is dat deze keuzedelen de mbo’ers straks beter voorbereiden op het hbo, ook door het wegwerken van deficiënties in bepaalde vakken”, stelt het SCP. Betere samenwerking tussen hogescholen en mbo-instellingen zou eveneens kunnen helpen.

De Vereniging Hogescholen herkent de analyse van het SCP. Ook voorzitter Thom de Graaf noemt de uitval van studenten “zorgelijk”. De aansluiting van mbo op hbo heeft de volle aandacht van de hogescholen, benadrukt de vereniging.