Minister laat honderden schakelstudenten stufi mislopen

Honderden hbo-studenten verliezen hun ov-studentenkaart en mogen niet meer bij DUO lenen als ze aan de universiteit willen doorstuderen. Niets aan te doen, stelt minister Bussemaker. Voor premasterstudenten aan de Universiteit Utrecht gaat het slechts op voor een klein aantal studenten.

Waarom krijgen sommige studenten geen studiefinanciering voor een schakelprogramma tussen hbo en universiteit, wilde PvdA-Kamerlid Amma Asante van haar partijgenoot minister Bussemaker weten. Asante had gelezen over een studente die het geld via crowdfunding bijeen probeerde te krijgen.

Inderdaad lopen honderden schakelstudenten studiefinanciering mis. Bussemaker verwijst er niet naar, maar dit viel vorig jaar al uit een rapport van de Onderwijsinspectie af te leiden. Het probleem speelt aan tien universiteiten en er is nog niets aan gedaan.

Het lijkt vooral een administratieve kwestie. Als schakelstudenten worden ingeschreven als bachelorstudent, is er niets aan de hand en krijgen ze gewoon studiefinanciering. Maar ze vissen achter het net als hun universiteit hen registreert als deelnemer aan contractonderwijs: iemand die een cursus volgt in plaats van een opleiding.

Willekeur
Het is dus willekeur. Aan acht universiteiten verschilt het per opleiding hoe zo’n student in de boeken staat. Bij twee universiteiten vissen alle schakelstudenten achter het net en zijn ze allemaal ‘deelnemer aan contractonderwijs’. In Utrecht staan de meeste premasterstudenten ingeschreven als bachelorstudent en komen daardoor dus wel in aanmerking voor studiefinanciering.

Minister Bussemaker ligt daar niet wakker van. Zij vindt dat de schakelprogramma’s “in beginsel voor eigen rekening” zijn, schrijft ze aan de Tweede Kamer. Ze wijst erop dat het collegegeld voor de schakelstudenten al is verlaagd tot zo’n 3000 euro: anderhalf keer het gewone collegegeld.

Als de schakelstudent geen studiefinanciering krijgt, kan hij spaargeld inzetten, een bijbaan nemen, zijn ouders om geld vragen of langer thuis blijven wonen, somt Bussemaker op. “Welke van deze mogelijkheden de student kiest, zal afhangen van de specifieke situatie van elke afzonderlijke student”, voegt ze eraan toe.

Meer wil ze nog niet doen. Er loopt wel een onderzoek naar ‘knelpunten’ in het schakelonderwijs, maar daar wil ze niet op vooruitlopen. De Kamer moet wachten tot begin 2017.

Spoed
“Ze ziet kennelijk de spoed niet in”, zegt Asante. Zij wil dat de overgang van hbo naar de universiteit makkelijker en soepeler wordt en zou liever niet tot volgend jaar wachten met de aanpak van het probleem. “Iedere student voor wie dat te laat is, kost het gewoon veel geld.”

Het probleem lijkt vooral dat schakelstudenten nog altijd geen formele positie hebben in het hoger onderwijs: op papier zijn er alleen bachelorstudenten en masterstudenten. Het heeft gevolgen voor universiteiten om de schakelstudenten als bachelors in te schrijven. Ze behalen immers geen diploma en dan lijkt het studiesucces van opleidingen lager.

De situatie in Utrecht
De meeste premasterstudenten in Utrecht staan ingeschreven bij een bacheloropleiding waardoor zij een beroep kunnen doen op studiefinanciering. Enkele schakelstudenten zijn ‘contractant’ waardoor ze geen recht op studiefinanciering hebben.

Anton van der Hoeven van Juridische Zaken legt uit wanneer dat het geval is: “Er is een aantal masteropleidingen waarbij het niet mogelijk is om je bij een bachelor in te schrijven, omdat de universiteit voor die masters geen bacheloropleiding heeft. Dat zijn de klinische opleidingen voor bijvoorbeeld Fysiotherapiewetenschap. Deze masters richten zich op studenten die al werken en daardoor al niet meer in aanmerking komen voor studiefinanciering.”

In andere uitzondering gaat over de premasterstudenten bij Sociale Wetenschappen. Daar kunnen de studenten tot en met dit collegejaar maar voor een gedeelte van het jaar ingeschreven staan als bachelorstudent en dus alleen voor die maanden studiefinanciering krijgen. Die regeling gaat echter per september 2017 weer op de schop.