Minister legt collegegeld voor tweede studies aan banden

Het gaat om het collegegeld voor studenten die een ‘tweede studie’ doen terwijl ze al een eerste bachelor- of masterdiploma op zak hebben. Voor zulke studenten krijgen universiteiten en hogescholen in principe geen overheidsbekostiging en daarom mogen ze hun eigen tarief bepalen.

Die tarieven lopen sterk uiteen. Voor een wo-bacheloropleiding rechten vragen ze in Rotterdam 6.300 euro en in Leiden 9.500 euro per jaar. Bij geneeskunde betaal je jaarlijks 15.000 euro aan de Vrije Universiteit Amsterdam en 32.000 euro in Maastricht.

Ook in het hbo zijn er verschillen. Bij Windesheim bijvoorbeeld kost een tweede bacheloropleiding 6.500 euro, terwijl Avans 7.738 euro in rekening brengt en NHTV Breda 9.446 euro.

Geen vrijbrief
Maar minister Van Engelshoven gaat de wet aanpassen. Ze steunt haar partijgenoot Paul van Meenen (D66), die gisteren in de Tweede Kamer een motie indiende. Het tarief zou volgens hem nooit hoger mogen zijn dan het wettelijke collegegeld plus de normale overheidsbekostiging voor eerste studies.

Dat vindt Van Engelshoven ook. Er komt dus een wettelijk maximum, al is dat volgens haar geen “vrijbrief” om dit altijd in rekening te brengen. De onderwijsinstellingen moeten blijven uitleggen hoe ze hun prijs bepalen.

GroenLinks wil nog iets verder gaan. De minister zou met universiteiten en hogescholen moeten afspreken dat het collegegeld nooit hoger mag zijn dan de ‘werkelijke kosten’ van de opleiding, vindt Kamerlid Lisa Westerveld.

Het is niet eenvoudig te zeggen wat de werkelijke kosten van een opleiding zijn, bleek na een jarenlang slepende rechtszaak. Het is maar de vraag hoe je die kosten berekent. Moet je de gemiddelde kosten per student in rekening brengen of de kosten voor één extra student die aanschuift bij een college dat toch al wordt gegeven?

Geld is er nu niet
Het zou overigens 180 miljoen euro kosten om alle studenten te bekostigen die een tweede (of derde, vierde enz.) studie willen volgen. Dat geld is er nu niet, zei minister Van Engelshoven vorige week tegen GroenLinks.

In 2010 is de bekostiging van tweede studies afgeschaft. In ruil daarvoor konden ook dertigplussers tegen het wettelijke tarief studeren als ze nog geen diploma hadden. Dat was eerder niet zo.

Er zijn overigens uitzonderingen op de regel. Wie zich wil omscholen naar de zorg of het onderwijs, kan tegen het wettelijke tarief een tweede studie volgen.

Ook studenten van buiten de Europese Unie betalen het instellingscollegegeld. Of ook voor hen een maximumtarief gaat gelden, is niet duidelijk. Zij kwamen niet ter sprake in het Kamerdebat met de minister.