Module hier, vakje daar: is dat de toekomst?

De mogelijkheden om zelf je studie samen te stellen worden steeds groter. Tijd en ruimte zijn minder van belang nu studenten via hun computer op elk gewenst moment vakken kunnen volgen aan universiteiten en hogescholen. Kamerleden lieten zich tijdens een rondetafelgesprek bijpraten.

Kwaliteit van modules
“We koersen op een onderwijsmodel waarin studenten her en der vakken en modules volgen”, stelt Peter van Lieshout, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en voormalig lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Universiteiten bieden in dit toekomstscenario geen volledige opleidingen meer aan, maar specialiseren zich in een aantal gebieden.

Modularisering zet het hoger onderwijs op scherp, beargumenteren verschillende experts tijdens het gesprek in de Tweede Kamer. Want die enorme keuzevrijheid is in theorie leuk, maar in de praktijk zitten er haken en ogen aan.

Want wie houdt de kwaliteit van al die modules in de gaten? Wat voor diploma hangt er aan die losse vakken? Hoe werkt de financiering van dit nieuwe model: moeten studenten per studiepunt betalen? Hoe beoordeel je of er behoefte is aan nieuwe modules? En als alles internationaal wordt, moeten er dan geen regels komen die over de landsgrenzen heen gelden? De politiek moet nadenken over deze nieuwe ontwikkelingen, meent Van Lieshout samen met andere voorstanders.

Flexibel onderwijs en keuzestress
Wat moet er dan worden aangepast aan het huidige stelsel, willen GroenLinks-kamerlid Lisa Westerveld en D66-Kamerlid Jan Paternotte weten. “Ik denk dat het bij de wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek begint”, reageert Ulrike Wild, die zich voor Wageningen Universiteit bezighoudt met flexibilisering. “Laat onderzoeken hoe die modularisering in de weg staat.”

Niet iedereen is overtuigd van de voordelen van flexibel onderwijs. Zit de gemiddelde achttienjarige student wel te wachten op al deze keuzemogelijkheden, vraagt SP-Kamerlid Frank Futselaar zich af. “Er zijn genoeg studenten die het ouderwetse model prima vinden.” Ze hebben volgens hem geen behoefte aan een ingewikkeld programma waarvan het nog maar de vraag is wat het diploma waard is.

Ook Roos van Leeuwen, portefeuillehouder digitalisering van de Landelijke Studentenvakbond, is bang voor nog meer keuzestress bij studenten. “Flexibel onderwijs kan een uitkomst bieden voor studenten die bijvoorbeeld mantelzorger zijn of aan topsport doen, maar er zijn er ook genoeg die behoefte hebben aan sturing.” Als studenten grotere keuzevrijheid krijgen, moeten docenten wel de gelegenheid hebben om hen daarbij te helpen. Nu is daar volgens haar nauwelijks tijd voor.