NIOD tegen verhuizing naar Tropeninstituut
Het Nederlands Instituut voor de Oorlogsdocumentatie ziet weinig in een verhuizing naar het tropeninstituut in Amsterdam. “We gaan er bepaald niet op vooruit”, aldus het NIOD.
Zes KNAW-instituten voor geesteswetenschappen zullen verhuizen naar het Koninklijke Instituut voor de Tropen, meldde de Volkskrant vanmorgen. Dat heeft de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen besloten.
Over deze samenvoeging in een Humanities Center ligt het NIOD al maanden overhoop met het bestuur van de KNAW. Het NIOD wil niet met andere instituten in één gebouw worden samengevoegd. Het zou de samenwerking ook niet versterken. “Het besluit van het KNAW-bestuur is prematuur”, zegt een woordvoerder in reactie op het bericht. “We waren nog met het bestuur aan het praten over onze positie en we hopen op vervolggesprekken. We weten nog niet hoe het verder gaat.”
Van de andere instituten hoeft het NIOD helemaal niet mee te doen. “Liever niet”, zegt directeur Henk Wals van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). “Samenwerken moet wel con amore gaan. Als je de hakken in het zand zet, is dat niet bevorderlijk voor de voortgang.”
De vorige directeur van het IISG, Erik-Jan Zürcher, verzette zich overigens tegen het KNAW-plan. Hij moest naar eigen zeggen om die reden vertrekken en werd opgevolgd door Wals, die juist groot voorstander is. Het IISG blijft overigens in zijn eigen gebouw in Amsterdam-Oost, vlakbij het tropeninstituut. Het heeft te veel boeken en archieven om naar het tropeninstituut te verhuizen. “Het zou niet passen en is ook nooit de bedoeling geweest”, aldus Wals.
Het idee van het Humanities Center is dat geesteswetenschappers meer gaan samenwerken. De geschiedkundigen van het IISG werken inderdaad graag samen met de taalkundigen van het Meertens Instituut en de letterkundigen van het Huygens Instituut, aldus Wals. Ze willen samen technieken ontwikkelen om data en technieken te delen.
“De geesteswetenschappen veranderen”, stelt Wals. “In plaats van eenzame wetenschappers in hun bibliotheken komen er teams die samenwerken in het zoeken naar informatie en technieken. Het is misschien een kwestie van geloof, maar ik ben daar enthousiast over. Het NIOD is traditioneler ingesteld.”
Het NIOD schermt vooral met zijn ‘publieksfunctie’. De verhuizing is kostbaar en zal de toegang tot het archief en de bibliotheek enige tijd hinderen, aldus het NIOD. Ook op langere termijn zou een verhuizing naar het tropeninstituut schadelijk zijn voor de ‘zichtbaarheid’ van het NIOD.
Dat ziet de KNAW anders, zegt een woordvoerder: “Het NIOD wil graag de collectie, de publieksfunctie en het onderzoek bij elkaar houden. Dat kan in het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Wij zien niet in wat het NIOD nu nog tegen de samenwerking op één plek zouden kunnen inbrengen.”
Aanvankelijk wilde de KNAW alle geesteswetenschappers in één gebouw zetten en hun bibliotheken en archieven in een ander gebouw. Dat wekte veel weerstand, met name bij het NIOD. “De zelfstandigheid van het instituut met internationaal gerenommeerde onderzoeksexpertise en documentatie op het gebied van de Tweede Wereldoorlog, de Holocaust en genociden zal zo verdwijnen”, waarschuwde het NIOD toen.