Amerikaanse Claudia Goldin winnares
Nobelprijs economie voor onderzoek naar werkende vrouwen
De U-vorm ©Johan Jarnestad/The Royal Swedish Academy of Sciences
Het is dit jaar de tweede Nobelprijs die de schijnwerper op vrouwen zet. Afgelopen week kreeg activiste Narges Mohammadi de Nobelprijs voor de vrede vanwege haar strijd tegen de onderdrukking van vrouwen in Iran.
Goldin is de derde vrouw die de Nobelprijs voor de economie ontvangt. Ze deed vanaf de jaren tachtig uitgebreid historisch en economisch onderzoek. Waarom werken er minder vrouwen dan mannen, waarom verdienen ze minder geld en waarom is er een glazen plafond?
De historische data lagen niet voor het oprapen. Goldin moest diep in de archieven graven om iets te vinden en ze moest die gegevens ook nog interpreteren. Maar de uitkomsten wierpen nieuw licht op de geschiedenis.
U-vorm
In de afgelopen tweehonderd jaar gingen vrouwen niet ‘steeds meer’ werken, toonde ze aan. De grafiek maakt een u-vorm. In de negentiende eeuw gingen getrouwde vrouwen juist minder werken onder invloed van de industrialisering. Pas met de opkomst van de diensteneconomie gingen ze weer vaker aan de slag.
De arbeidsdeelname van vrouwen houdt volgens Goldin geen gelijke tred met de economische groei. Allerlei wetten, culturele opvattingen en omstandigheden hebben invloed, toonde ze aan. De komst van de anticonceptiepil was bijvoorbeeld heel belangrijk.
Er is nog steeds een ‘gender gap’, die niet meer te verklaren valt vanuit het onderwijsniveau of de beroepskeuzes van vrouwen. Goldin liet zien dat de geboorte van het eerste kind het moment is waarop de kloof ontstaat.
Dankzij haar onderzoek weten we veel meer over de onderliggende factoren en barrières die we in de toekomst aan moeten pakken, meent het comité dat de prijs voor de economische wetenschappen toekent.
Ter nagedachtenis
Officieel is er geen sprake van een Nobelprijs voor de economie. Deze prijs is ingesteld door de Zweedse centrale bank ‘ter nagedachtenis’ aan Alfred Nobel. De winnaars krijgen, net als de gewone Nobelprijswinnaars, 11 miljoen Zweedse kronen, omgerekend 950.000 euro.
Deze prijs voor de economische wetenschappen wordt sinds 1969 uitgereikt. De Nederlander Jan Tinbergen won hem als eerste, samen met de Noor Ragnar Frisch. In 1975 deelde Tjalling Koopmans hem met een Russische econoom. Twee jaar geleden won een derde Nederlander: Guido Imbens, samen met een Canadees en een Amerikaan.