NWO maakt winnaars Spinoza- en Stevinpremies bekend

De Spinozapremies staan bekend als de Nederlandse Nobelprijzen. Hoogleraren Nynke Dekker, Jan van Hest, Pauline Kleingeld en Sjaak Neefjes ontvangen deze premies voor hun baanbrekende wetenschappelijke werk. Hoogleraren Linda Steg en Ton Schumacher krijgen de Stevinpremie voor de maatschappelijke impact van hun onderzoek.

Nynke Dekker
Hoogleraar moleculaire biofysica Nynke Dekker (1971) van de TU Delft heeft pionierswerk verricht in haar vakgebied. Ze laat volgens NWO onder meer zien hoe chemotherapieën op moleculair niveau kankercellen doden. Ze ontwikkelt bovendien allerlei nanotechnologische gereedschappen voor haar onderzoek aan DNA- en RNA-moleculen en hun interacties met onder meer enzymen.

Jan van Hest
Jan van Hest (1968) is hoogleraar bio-organische chemie aan de TU Eindhoven. Hij ontwikkelt nieuwe materialen en versnelt chemische processen door kunstmatig gemaakte moleculen te combineren met biologische componenten. De materialen die hij ontwikkelt kunnen onder meer worden gebruikt om medicijnen door het lichaam te transporteren. Hij maakt ook nanoreactoren die in levende cellen reacties met enzymen tot stand kunnen brengen.

Sjaak Neefjes
De Leidse hoogleraar chemische immunologie Sjaak Neefjes (1959) staat bekend als een multidisciplinaire duizendpoot. Hij combineert inzichten uit de chemie, celbiologie, immunologie en biochemie om processen in één enkele cel te bestuderen. Dat leidt volgens NWO tot baanbrekende ontdekkingen over de werking van het afweersysteem, die de strijd tegen kanker, infectieziekten en auto-immuunziekten vooruit helpen.

Pauline Kleingeld
De enige geesteswetenschapper onder de vier Spinozalaureaten is hoogleraar ethiek Pauline Kleingeld (1962) van de Rijksuniversiteit Groningen. NWO roemt haar interpretatie van Kants ethiek en politieke filosofie die nieuwe perspectieven biedt op moreel universalisme, autonomie, de vrije wil en kosmopolitisme. Ook legt ze Kants racistische en seksistische vooroordelen langs de meetlat. “Haar originele aanpak en ideeën maken haar tot een internationaal toonaangevende Kant-expert die tevens belangrijke bruggen slaat naar hedendaagse filosofische discussies en gedragswetenschappelijk onderzoek.”

Ton Schumacher
Ton Schumacher (1965) ontvangt de Stevinpremie voor zijn onderzoek op het gebied van immuuntherapie tegen kanker. Hij is groepsleider molecular oncology & immunology bij het Antoni van Leeuwenhoek en Oncode Instituut. Tevens is hij in Leiden hoogleraar immuuntechnologie. Hij heeft een belangrijke rol gespeeld in de snelle ontwikkeling van zijn vakgebied, zowel door zijn wetenschappelijke ontdekkingen als door zijn vermogen deze te vertalen in praktische toepassingen bij de behandeling van patiënten.

Linda Steg
De andere Stevinpremie gaat naar Linda Steg (1965), hoogleraar omgevingspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Binnen haar jonge vakgebied geldt ze als een pionier. Ze doet onderzoek naar factoren die milieuvriendelijk gedrag stimuleren. Een belangrijke uitkomst is dat mensen niet alleen handelen op basis van ‘rationele’ feiten en argumenten of kosten-batenanalyses, maar dat ook morele overwegingen en zorgen om het milieu een rol spelen.

Inclusief de nieuwe laureaten kent Nederland nu 97 Spinozalaureaten en 6 Stevinlaureaten. De afgelopen jaren vielen onder meer de Utrechtse historici Bas van Bavel en Beatrice de Graaf, bioloog Anna Akhmanova, scheikundige Albert Heck en biofysicus Alexander van Oudenaarden in de prijzen.

De uitreiking van de premies vindt dit jaar plaats op woensdag 30 september. Die dag vertellen de laureaten ook waarvoor ze hun premie willen inzetten.