Onderzoek ontdoet Roosvicee van vieze ijzersmaak
Voeding kan nu verrijkt worden met ijzer, zonder dat je de deeltjes ziet of proeft. Dat blijkt uit recent promotieonderzoek. Niet meer schudden voor gebruik, geen ijzersmaak meer.
Open je keukenkastjes of koelkast, kijk op een willekeurige verpakking en je zult een hele waslijst aan ingrediënten zien. Een deel van deze ingrediënten is toegevoegd om je eten gezonder te maken: cornflakes met toegevoegde vitamine B12, boter met toegevoegde Omega-3 vetten en sinaasappelsap met extra vitamince C. Meestal proef of zie je deze toevoegingen niet.
IJzer proef of zie je bijna altijd. Denk bijvoorbeeld aan de ijzersmaak van Roosvicee. Een pak sojamelk moet altijd geschud worden voor gebruik om de neergeslagen deeltjes weer te mengen. Wanneer de deeltjes kleiner worden gemaakt, om beïnvloeding van smaak en neerslag te voorkomen, dan lost het ijzer te snel op en reageert het met het voedingsmiddel waarin het zit. Dit resulteert vaak in zwarte, troebele dranken. Niet heel aantrekkelijk.
IJzer is belangrijk voor processen in ons lichaam, zoals de stofwisseling. Een tekort aan ijzer kan leiden tot bloedarmoede. Het lichaam neemt ijzer minder gemakkelijk op uit plantaardige producten dan uit dierlijke producten. Het verrijken van voedingsmiddelen is dus een uitkomst voor bijvoorbeeld vegetariërs en veganisten. Voeding waar ijzer of andere mineralen aan toegevoegd zijn kan bovendien bijdragen aan de bestrijding van mineraaltekorten in ontwikkelingslanden.
De Utrechtse promovendus Mikal van Leeuwen onderzocht hoe ijzerhoudende deeltjes, niet groter dan een duizendste millimeter, blijven zweven in een vloeistof, zonder dat ze neerslaan. Dit wordt een colloïde dispersie genoemd. Hierdoor kan voeding nu verrijkt worden met ijzer, zonder dat de smaak of kleur van het voedingsmiddel verandert en zonder dat de deeltjes neerslaan.
Van Leeuwens onderzoek schept bovendien mogelijkheden voor andere (biomedische) toepassingen. Eén van de manieren om het ijzer minder reactief te maken is namelijk het bedekken van de deeltjes met een laagje eiwit. Dit zou ook toegepast kunnen worden bij het maken van contrastvloeistoffen, die onder andere gebruikt worden bij MRI’s, aldus Van Leeuwen.
Wanneer we daadwerkelijke een pak sojamelk in onze handen hebben dat niet meer geschud hoeft te worden, is nog niet duidelijk.
Mikal van Leeuwen promoveert woensdag op zijn proefschrift “Colloidal Metal-Pyrophosphate Salts: Preparation, Properties and Applications” (pdf) in het Academiegebouw.