Onderzoeker neemt verslaggeving Paralympische Spelen onder de loep

Hoe praten presentator Herman van der Zandt en zijn collega’s over sporters met een handicap en wat vinden gehandicapte kijkers daarvan? De Utrechtse wetenschapper Jacco van Sterkenburg gaat de NOS-verslaggeving over de Paralympische Spelen onderzoeken.

Een talkshow vanuit het Holland Heineken House op de vroege avond en wedstrijdbeelden tegen middernacht. De aandacht van de Nederlandse televisie voor de Paralympische Spelen is groter dan ooit. Maar op welke manier doen de journalisten eigenlijk verslag van de wedstrijden van de sporters met een handicap die in Londen actief?
Media- en sportonderzoeker Jacco van Sterkenburg verzamelt alle uitzendingen op zijn pc. Met een subsidie van het Revalidatiefonds gaat hij de komende maanden de commentaren van De NOS-medewerkers aan een analyse onderwerpen. “Ik wil vooral weten hoe de sporters worden beschreven. Wordt de nadruk gelegd op de handicap, op de prestatie of op iets anders?”
Uit internationaal onderzoek weet Van Sterkenburg dat sporters met een handicap vaak weinig evenwichtig worden besproken. “Er zijn grofweg twee mogelijkheden. Of: commentatoren leggen de nadruk op het feit dat de prestaties minder goed zijn dan die van ‘gewone’ sporters. Of: verslaggevers prijzen op overdreven wijze de ongelooflijke bijna bovenmenselijke prestaties die sporters gezien hun handicap leveren. Ik ben erg benieuwd of je dat op de Nederlandse tv ook terugziet. Daar is nog heel weinig onderzoek naar gedaan.”
Van Sterkenburg wil daarnaast onderzoeken hoe gehandicapte kijkers de tv-uitzendingen ondergaan. Daartoe gaat hij interviews afnemen met groepen gehandicapten. “Ik wil weten of er zaken zijn die ze storend vinden of juist niet? Uit mijn voorlopige contacten heb ik begrepen dat ze aardig tevreden zijn over de wijze waarop de media aandacht besteedt aan de Paralympische Spelen, maar het onderzoek zal hier meer duidelijkheid over moeten geven.”
Eerder deed Van Sterkenburg binnen zijn promotie-onderzoek een studie naar de manier waarop  topvoetballers van diverse etniciteit op de Nederlandse televisie werden besproken door verslaggevers. Zo viel hem op dat donkere voetballers als Eljero Elia relatief vaak als snel en sterk werden omschreven en Latijns-Amerikaanse spelers als tactisch zwak. “De overeenkomst tussen beide onderzoeken is waarschijnlijk dat ik bij beide kijk naar de manier waarop bestaande stereotypen mogelijk via de media het publiek bereiken.”
De Utrechtse onderzoeker is van plan de resultaten van het nieuwe onderzoek  te bespreken met studenten van media-opleidingen. “Toekomstige tv-makers zijn zich wellicht niet altijd bewust van de verschillende perspectieven van kijkers. Het is goed ze kennis te laten nemen van de opvattingen van groepen van wie je de stem niet zo vaak hoort.”