Online werken: Optimisme, maar ook ergernis en hoge werkdruk

Wie vorige week vanuit zijn werkkamer thuis online probeerde te volgen hoe UU-docenten omgingen met de grote uitdaging waarvoor de coronacrisis hen stelt, zag vooral veel positieve berichten. Dit was leuk, dit was leerzaam en kan op termijn wel eens leiden tot beter universitair onderwijs. De tips & tricks vlogen je op sociale media om de oren. Ook de ict-ondersteuning vanuit de UU kreeg veel digitale complimenten.

Zo was docent Psychologie Carlijn van den Boomen begin vorige week enthousiast aan de slag gegaan. Met hulp van de universitaire ict-ondersteuning dacht ze een eind te komen, vertelde ze DUB. En het ging inderdaad goed, zo laat ze DUB nu weten. “Ik vond het spannend, maar het viel erg mee.”

Van den Boomen sprak met de meeste studenten via Microsoft Teams en een enkeling, die in eerste instantie problemen had met dat programma, via Instagram. “Extra handig was dat studenten hun scherm konden delen, zodat we precies konden zien waar ze vastliepen met hun opdracht.”

Maar toch liep niet alles op rolletjes. Meerdere studenten hadden technische problemen, bijvoorbeeld met het statistiekprogramma SPSS. “We evalueren hoeveel studenten dat soort problemen hadden en nemen dat op met Educate-It.”

Gewoon pauze nemen
Kunsthistorica Sanne Frequin deed vorige week als eerste docent verslag in de dagelijkse Q & A waarmee het Centre for Academic Teaching ervaringen met online onderwijs wil laten delen. Frequin had toen net haar eerste werkgroep erop zitten. En daar had ze een goed gevoel aan overgehouden. “Naar omstandigheden was het een fijn college.”

Äan DUB vertelde ze eerder al wat ervaring te hebben opgebouwd met digitale onderwijsmiddelen. Toch had ze even de tijd genomen om “de boel op een rijtje te krijgen”, zo zei ze in de Q and A. “Ik wilde natuurlijk wel zelf eerst weten hoe alles werkt (…). Maar dat ging verbazingwekkend snel.”

Frequin maakte behalve van Microsoft Teams, gebruik van het programma Mentimeter waarmee je studenten kunt laten reageren op stellingen. Van te voren had ze studenten via mail op het hart gedrukt dat online onderwijs meer voorbereiding van hen vraagt. “En daar was duidelijk naar geluisterd.”

Frequin had ook nog wat praktische tips. Na drie kwartier gewoon pauze houden bijvoorbeeld. “Tien minuten tijd om koffie te maken. Het is verleidelijk om langer door te gaan.”

Behoorlijk gefrustreerd
Docent Europees Recht Ton van den Brink reageerde via Twitter vorige week wat kriegelig op de goednieuws-berichten van DUB. De “forerunners” mochten misschien lol beleven, dat gold volgens hem niet voor alle docenten. Hij k0n niet wachten tot hij zijn studenten weer in levende lijve ziet.

In een toelichting zegt Van den Brink enige dagen later dat hij behoorlijk gefrustreerd was, onder meer omdat het hem niet lukte om een PowerPoint met gesproken tekst te maken. “De eerste keer mislukt wegens een te oud format, de tweede keer wel beeld, maar geen audio. Onduidelijk waarom.”

Ook Van den Brink vindt overigens dat hij veel ondersteuning krijgt. “Iedereen is benaderbaar en beschikbaar en ik krijg veel nuttige tips.” Hij vertrouwt er ook op dat hij de nieuwe manier van werken wel onder de knie zal krijgen. “Maar het blijft nog even puzzelen, aanmodderen soms en ervaringen met collega’s uitwisselen via de afdelingsapp. Het liefst heb ik iemand die gewoon even meekijkt op mijn computer, maar dat gaat natuurlijk niet.”

Pragmatische aanpak gewenst
Het universiteitsbestuur lijkt ondertussen ook wel wat beducht voor wat alle extra inspanningen betekenen voor de werkdruk van docenten. Zeker als straks waarschijnlijk ook in het laatste onderwijsblok digitaal college moet worden gegeven. In een mail aan alle docenten stond te lezen Dat docenten zeker geen compleet nieuwe cursussen moeten gaan opzetten. Bovendien mag al het werk dat uitgesteld kan worden, ook echt worden uitgesteld. “Het doel is studievertraging voor studenten zoveel mogelijk te voorkomen, maak hierbij alsjeblieft pragmatisch gebruik van de digitale mogelijkheden die er al zijn.”

Universitair afdelingshoofd onderwijszaken Renée Filius verstuurde eind vorige week deze tweet:

Filius mailt DUB veel bewondering te hebben voor de voortvarendheid waarmee docenten aan de slag zijn gegaan, zeker voor de docenten die eerder zelden iets deden met afstandsonderwijs. Maar gelet op de klachten over hoge werkdruk die er al langere tijd bestonden, maakt ze zich ook zorgen: “Leggen ze de lat niet te hoog en zorgen ze wel goed voor zichzelf? Ik denk dat we niet moeten onderschatten dat deze situatie nog wel even kan duren.”

Filius benadrukt dat alternatieve onderwijsvormen niet heel innovatief hoeven te zijn. We vragen docenten om te bekijken op welke alternatieve manieren ze studenten kunnen begeleiden, vragen kunnen beantwoorden, onderwijs kunnen geven en kunnen toetsen. “Er is veel mogelijk aan nieuwe onderwijsvormen, maar de toepassing daarvan is nadrukkelijk geen doel op zich.