Ook instroom lerarenopleiding Nederlands slinkt
Illustratie Pixabay
Vorige week nam de Vrije Universiteit definitief het besluit om haar kwijnende afstudeerrichting Nederlands van de bachelor literatuur & samenleving af te bouwen. Met zes eerstejaars was die niet langer in de lucht te houden, stelde het bestuur. Minister Van Engelshoven begreep dat wel en schreef dat studenten in Amsterdam gelukkig ook terechtkunnen bij de opleiding Nederlands van de UvA. Politici reageerden verontwaardigd.
Literatuur
Ook veel neerlandici maken zich zorgen. In 2018 telden de universiteiten nog maar 201 eerstejaars studenten Nederlands – de helft minder dan in 2011. Ze vinden het hoog tijd dat het schoolvak Nederlands aantrekkelijker wordt. Er zou weer meer aandacht voor literatuur moeten komen.
Gebeurt dat niet, dan zullen er straks te weinig studenten én leraren Nederlands zijn. “Zelfs als alle neerlandici die afstuderen leraar Nederlands worden, hebben we er te weinig”, waarschuwde de Nijmeegse hoogleraar Marc van Oostendorp in dagblad Trouw. “En daarvoor kiezen ze niet. Neerlandici gaan ook aan het werk bij een uitgeverij, worden journalist of gaan werken in de communicatie.”
TekortBegin dit jaar publiceerde het ministerie een onderzoek naar de arbeidsmarkt van leraren. Daarin staat dat er in 2018 weliswaar een tekort is aan docenten Nederlands, maar dat dit de komende jaren zal afnemen. De onvervulde vraag naar tweedegraads docenten is relatief kleiner dan die naar eerstegraders die mogen lesgeven in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.
De onderzoekers baseerden hun voorspellingen op onder meer de aantallen afgestudeerde leraren tot en met 2016. Maar hoe staat het intussen met de instroom bij de zes universitaire lerarenopleidingen die dus eerstegraads docenten afleveren? Navraag daar leert dat de inschrijvingscijfers teruglopen. De Vrije Universiteit doet het qua instroom nog redelijk goed in vergelijking met Tilburg, Groningen en de Universiteit van Amsterdam.
Instroom bij de universitaire lerarenopleidingen:
Instroom 1e graads wo | 2014/15 | 2015/16 | 2016/17 | 2017/18 | 2018/19 |
UvA | 19 | 18 | 9 | 5 | 7 |
Radboud | 16 | 11 | 21 | 12 | 14 |
UU | 28 | 40 | 26 | 20 | 23 |
VU | 14 | 15 | 28 | 8 | 13 |
Tilburg | 16 | 12 | 9 | 14 | 6 |
RUG | 16 | 13 | 12 | 10 | 7 |
Totaal | 109 | 109 | 105 | 69 | 70 |
© HOP, bron informatie ULO’s
Hbo
Daar staat tegenover dat de instroom bij de eerstegraads lerarenopleidingen in een hbo-master iets aantrekt. Daar steeg het aantal eerstejaars van 76 in 2014 naar 94 in 2018.
Instroom 1e graads hbo | 2014/15 | 2015/16 | 2016/17 | 2017/18 | 2018/19 |
Fontys | 17 | 13 | 20 | 28 | 19 |
Hs. Utrecht | 25 | 26 | 27 | 24 | 27 |
HvA | 15 | 15 | 10 | 11 | 14 |
HAN | 9 | 8 | 10 | 12 | 18 |
NHL Stenden | 10 | 12 | 9 | 11 | 16 |
Totaal | 76 | 74 | 76 | 86 | 94 |
© HOP, bron Vereniging Hogescholen
Maar ook hier zijn de voortekenen ongunstig. Bij de hbo-opleidingen voor tweedegraads leraren Nederlands schreven zich in 2014 nog 312 eerstejaars in. Afgelopen september waren dat er nog maar 234. In 2017 besloot de Hogeschool Inholland haar lerarenopleidingen af te bouwen. Bij Nederlands stonden toen nog maar tien eerstejaars ingeschreven.
Instroom 2e graads hbo | 2014/15 | 2015/16 | 2016/17 | 2017/18 | 2018/19 |
Hs. Windesheim | 36 | 33 | 34 | 37 | 18 |
Driestar educatief | 6 | 4 | 10 | 5 | 7 |
Fontys | 44 | 51 | 54 | 45 | 28 |
Inholland | 6 | 8 | 10 | ||
Hs. Rotterdam | 52 | 31 | 47 | 42 | 41 |
Hs. Utrecht | 37 | 24 | 33 | 28 | 26 |
HvA | 60 | 44 | 40 | 40 | 42 |
HAN | 36 | 49 | 32 | 42 | 44 |
NHL Stenden | 35 | 23 | 23 | 36 | 28 |
Totaal | 312 | 267 | 283 | 275 | 234 |
© HOP, bron Vereniging Hogescholen
Bij elkaar opgeteld worden er door universiteiten en hogescholen steeds minder eerstegraads docenten Nederlands opgeleid. In 2014 telden ze samen 185 eerstejaars en in 2018 nog 164. De tijd zal leren wat het effect is op het lerarentekort.