Ook oppositie ziet ‘twee scenario’s voor na de zomer’ niet zitten

Omdat niemand weet hoe de coronapandemie zich de komende tijd zal ontwikkelen, moeten hogescholen en universiteiten zich voorbereiden op twee scenario’s voor na de zomer: een zonder en een met de anderhalve meter afstand. Het kabinet hakt 13 augustus de knoop door.

Uitgeput
Het hoger onderwijs reageerde al verbolgen op het plan, en ook in de Tweede Kamer klonk donderdag protest. “Je kunt hiermee docenten op hogescholen en universiteiten niet de zomer in sturen”, zei SP-Kamerlid Peter Kwint. “Niet na een jaar van dubbele diensten moeten draaien, van al verschrikkelijk moeten improviseren met online onderwijs. Die mensen zijn uitgeput.”

Ook de SGP en Partij voor de Dieren vonden half augustus veel te laat. “Wat ons betreft is het praktisch ondoenlijk om het op die manier te doen”, zei PvdD-Kamerlid Eva van Esch. In een motie riep ze het kabinet op om het hoger onderwijs eerder uitsluitsel te geven.

Demissionair minister Hugo de Jonge ging daar niet in mee en ontraadde de motie. Want: hoe eerder je zo’n beslissing neemt, hoe minder je weet, stelde hij, zowel over het aantal besmettingen als over eventuele nieuwe virusvarianten die mensen meepikken op vakantie. “Half augustus weet je waar je aan toe bent”, zei hij.

Veiligste optie
De SGP opperde nog om gewoon voor het scenario zonder anderhalve meter afstand te kiezen, maar ook dat vindt De Jonge geen goed idee. “Je moet ook voorbereid zijn op dat b-scenario, want dat is ook een reëel scenario.” Het huidige plan is volgens hem daarom “echt de veiligste optie”.

Wat de hoger onderwijsinstellingen volgens De Jonge “misschien een beetje heeft gestoken”, is het beeld dat zij als enigen zouden moeten werken met twee scenario’s. Maar ook de rest van de samenleving heeft met die onzekerheden te maken, benadrukte hij.

Uit de lucht
Lisa Westerveld (GroenLinks) vroeg zich af waarom studenten en medewerkers na 31 juli geen zelftests meer kunnen bestellen via de Surf-portal zelftestonderwijs.nl. Het kabinet wil dat mensen zichzelf testen, zei ze, maar haalt de website waarop dit geregeld wordt uit de lucht voordat het nieuwe collegejaar begint. “Dat kan ik dus niet met elkaar rijmen.”

Dat begreep de minister wel. Hij wil met het onderwijs afspreken dat iedereen zichzelf ook de eerste twee weken van het studiejaar preventief test. Daarvoor wil hij “overal zelftesten ter beschikking stellen, liefst deur-aan-deur”.

En dan is een bestaande portal misschien toch wel handig. “Als je op 31 juli de boel afsluit, dan zou het best eens zo kunnen zijn dat dat niet helemaal praktisch is”, zei De Jonge. “OCW moet even kijken wat het meest praktisch is voor het nieuwe collegejaar en of het bijvoorbeeld een maandje of misschien wel twee maandjes extra moet doorlopen.”

Hele hoop geld
Westerveld wilde dat niet afwachten en diende voor de zekerheid een motie in om de portal tot ten minste het einde van het jaar in de lucht te houden. Dat idee werd door De Jonge ontraden (“dat kost natuurlijk ook allemaal een hele hoop geld”), maar hij zette de deur wel op een kier. “Ik wil wel kijken of die regeling verlengd moet worden, maar niet tot het einde van dit jaar.” De Tweede Kamer stemt dinsdag over de moties.

Overigens loopt het bij de Surf-portal voor zelftests niet echt storm. Begin deze maand had grofweg de helft van de medewerkers en een derde van de studenten tests besteld. De zelftests voor het hoger onderwijs kosten het kabinet ruim 400 miljoen euro.