Ook rechter begrijpt niet waarom hbo’er geen basisbeurs krijgt voor wo-master

Zijn studieloopbaan is er een uit het boekje. De student die bij de rechter aanklopte had zijn diploma van hogeschool Avans in precies vier jaar behaald. Daarna schreef hij zich in voor een master aan de Universiteit Tilburg. Hij vroeg een basisbeurs aan, maar die kreeg hij niet van DUO.

Waarom niet? Niemand heeft er een goede verklaring voor. Ook de rechter niet. Behalve dan dat de wet het zo zegt: een hbo-student krijgt alleen een vijfde jaar basisbeurs voor een master als hij die aan een hogeschool volgt. Voor een master aan de universiteit krijgt hij geen geld.

Andersom wel 
En dat terwijl een overstap andersom, van universiteit naar hbo wel gefinancierd wordt. Met een universitaire bachelor op zak kun je dus mét een beurs een hbo-master volgen. Je krijgt dan zelfs een jaar extra (een vierde en een vijfde jaar). 

Het is zo gek dat Robbert Dijkgraaf, de vorige minister van Onderwijs, het ook niet uitgelegd kreeg. Letterlijk. Hij vond dit onderscheid tussen hogeschool en universiteit, “niet goed uit te leggen”, zei hij vorig jaar tegen Radar.

Tussenuitspraak
Maar dat pikt de rechter niet. Wat hem betreft moet een minister zijn beleid namelijk wel kunnen uitleggen. Voor zijn neus stond een hbo-student die eenmaal op de universiteit geen basisbeurs meer kreeg. De minister moet deugdelijk motiveren waarom niet, oordeelde de rechter vlak voor de zomer in een tussenuitspraak.

Die motivering heeft het ministerie inmiddels gegeven, blijkt uit de einduitspraak die afgelopen vrijdag werd gepubliceerd. Het maakt onderscheid tussen een hbo- en wo-bachelor omdat de eerste vier jaar duurt en de tweede drie jaar. De overheid sponsort in beginsel vier jaar studie en voor de hbo-bachelorstudent is de koek daarmee op.

Dat er vervolgens uitzonderingen op die regel zijn (zoals een vijfde jaar voor een hbo-master), wil niet zeggen dat de student in deze situatie ongelijk behandeld wordt. Met die onderbouwing is het bezwaar van de student afgehandeld. 

‘Het schuurt’
De rechter “begrijpt” dat de student de onderbouwing “vindt schuren” met de opmerking van Dijkgraaf in Radar, over het onverklaarbare onderscheid tussen hbo en wo. “Maar dat onderscheid blijkt in de praktijk wel te bestaan en wordt ook (voorlopig) in stand gelaten door de wetgever”, schrijft de rechter.

De rechter doet alsof hij de wetswijziging al ziet aankomen, maar dat is geen gelopen race. Toen Dijkgraaf op deze wettelijke kronkel werd gewezen was hij al demissionair en wilde hij een eventuele wetswijziging aan zijn opvolger overlaten. Die laatste, Eppo Bruins, voert grote bezuinigingen door op het hoger onderwijs door. Het is de vraag of hij geld over heeft voor hbo’ers met universitaire ambities.