Opnieuw klinkt de roep om de ‘polderimam’

Onderwijsminister Jet Bussemaker wil weer imams gaan scholen in Nederland. De Vrije Universiteit en de hogescholen Inholland en Windesheim onderzoeken samen de mogelijkheden.

De drie hogeronderwijsinstellingen denken onder meer aan minoren islamitische theologie, bijvoorbeeld als onderdeel van een opleiding pedagogiek, maar ook aan cursussen voor imams die al in Nederland werken. “Uit gesprekken met imams en islamitisch geestelijken blijkt dat er behoefte is aan begeleiding en scholing van imams in Nederland”, aldus een woordvoerder van de Vrije Universiteit.

Maar er komt geen nieuwe vierjarige beroepsopleiding tot imam, zegt de VU-woordvoerder. Hogeschool Inholland kreeg in 2006 een startsubsidie van vier ton voor zo’n imamopleiding, maar toenmalig collegevoorzitter Doekle Terpstra trok in 2013 de stekker eruit: de opleiding was te duur en het lukte maar weinig studenten om een diploma te halen.

“Het project polderimam is één keer mislukt, maar we doen toch een nieuwe poging”, zegt voorzitter Rasit Bal van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO). “Moslims hebben behoefte aan imams die Nederland goed kennen, leiderschap tonen en die voorkomen dat onze jongeren doorschieten. De polderimams moeten goed worden opgeleid. Ze moeten echt partner kunnen zijn van priesters, dominees en andere geestelijk leiders.”

Bal hoopt dat een nieuwe opleiding, in wat voor vorm dan ook, in september 2018 kan starten. Maar dan is het nog de vraag of afgestudeerden daadwerkelijk aan de slag gaan in moskeeën: uit onderzoek in 2013 blijkt dat slechts een klein deel van de afgestudeerden van Nederlandse islamitische theologieopleidingen als imam aan het werk gaat. Het salaris is laag en vaak hebben de jonge geestelijken weinig ervaring in vergelijking met hun ambtsgenoten uit het buitenland.  

“Dat is inderdaad complex”, erkent Bal. “Moskeeën hebben onvoldoende middelen om mensen een goede positie te geven en denken daar bovendien nog onvoldoende over na. Dat is een vraagstuk waar ik heel erg mee bezig ben. Het moet wel aantrekkelijk zijn om imam te worden.”

Bal hoopt dat minister Bussemaker de voorstellen straks financieel gaat steunen. In een blog heeft ze al laten weten dat “de oproep van haar kant” niet vrijblijvend is.

Aan de VU en de Universiteit Leiden zijn nog wel opleidingen islamitische theologie. “Maar dat zijn wetenschappelijke opleidingen”, schrijft ze. “Met het wegvallen van de opleiding bij Inholland is er niets meer op hbo-niveau. Ik trek me dat aan en zal me inzetten voor een oplossing.”