Ov-kaart langstudeerder geldig tot januari

Dertigduizend studenten verliezen binnenkort hun recht op een ov-studentenkaart, maar dat gebeurt vier maanden later dan gedacht: niet op 1 september, maar op 1 januari.

In de voorlichting van de Dienst Uitvoering Onderwijs stond dat de nieuwe regels al met ingang van het nieuwe studiejaar zouden gelden, maar dat blijkt niet te kloppen. Staatssecretaris Zijlstra zette dit vandaag recht in een debat met de Tweede Kamer.
De Kamerleden debatteerden over de restanten van het wetsvoorstel ‘studeren is investeren’. Daar staat niet langer in dat de basisbeurs voor masterstudenten wordt afgeschaft, want daar konden de vijf partijen van het Lenteakkoord (gesloten toen de PVV het kabinet liet vallen) het niet over eens worden. Maar het inperken van het studentenreisrecht bleef overeind: studenten mogen voortaan vrij reizen tijdens hun studieperiode plus één uitloopjaar. Dat levert de schatkist dertig miljoen euro per jaar op.
“Een rotmaatregel”, stelde Ineke van Gent van GroenLinks onomwonden. Toch zal ze hem steunen, want haar partij heeft nu eenmaal een handtekening onder het Lenteakkoord gezet. In onderhandelingen is het geven en nemen, legde ze uit aan verontwaardigde Kamerleden van PvdA en SP.
D66, dat het akkoord ook ondertekende, zat in hetzelfde schuitje. Kamerlid Boris van der Ham kon niet anders dan steun toezeggen. Misschien wilde de staatsecretaris een paar uitzonderingen maken, bijvoorbeeld voor studenten geneeskunde in hun co-schappen? Maar daar peinsde Zijlstra niets over. Naarmate studenten langer studeren, moeten ze nu eenmaal meer zelf betalen.
Studenten zouden eigenlijk de mogelijkheid moeten hebben om de kaart ‘flexibel’ op te nemen, meende GroenLinks-kamerlid Van Gent. Dan konden ze ervoor kiezen om in hun tweede uitloopjaar nog altijd een kaart te hebben. Maar dat kost DUO tijd en geld, stelde Zijlstra. Bovendien gaan studenten de kaart dan vooral gebruiken als ze veel reizen, waardoor de vervoersbedrijven een hogere prijs zullen bedingen die niet in de begroting past. “Ik wil best een telefoontje plegen”, zei Zijlstra. “Maar dit wetsvoorstel moet voor 1 september ook door de Eerste Kamer, dus zullen we elkaar deze rituele dans besparen?”
Aangezien er eigenlijk weinig eer te behalen viel aan het wetsvoorstel zelf, gebruikten de Kamerleden het debat vooral om alvast campagne te voeren. Zo sprak PvdA-kamerlid Tanja Jadnanansing er schande van dat studenten door de vijf partijen van het ‘Kunduz-akkoord’ gebruikt worden als “melkkoeien”.
Dat ging Carola Schouten van de ChristenUnie te ver. Want zij had er samen met het CDA voor gezorgd dat de basisbeurs voor masterstudenten behouden bleef. En is de PvdA niet vóór het afschaffen van de hele basisbeurs? Met dat verwijt wist Jadnanansing niet goed raad. Ze noemde het “flauw”.
GroenLinks kampte met hetzelfde euvel, want ook die partij pleit in haar verkiezingsprogramma voor het afschaffen van de basisbeurs. Van Gent, die inviel voor de eigenlijke onderwijswoordvoerder van de partij, kon niet goed uitleggen waarom deze inperking van het ov-recht dan zo erg was, als van haar gerust de hele basisbeurs mocht verdwijnen. Ze had even niet paraat dat daar in het GroenLinks-verkiezingsprogramma een verlaging van het collegegeld tegenover staat.
PVV’er Harm Beertema viel de SP aan, die het ov-reisrecht volledig wil behouden. Hoe valt het aan de belastingbetaler uit te leggen dat studenten tot drie jaar na hun gewone studietijd gratis met de trein mogen? “Dat is verkapte staatssteun aan de NS en ook nog eens met onderwijsgeld.”
Dinsdag zullen de partijen over de wet stemmen.