'Pechgeneratie, we eisen compensatie!'

De leuzen schallen over het zonnige Museumplein. Terwijl de Landelijke Studentenvakbond en FNV Young & United de stemming erin brengen, wordt de menigte voor het podium steeds groter. De ene na de andere spreker zweept de demonstranten op.

De boodschap is duidelijk. De één miljard euro van het kabinet voor studenten zonder basisbeurs is veel te karig. Dat levert hun zo’n duizend euro op, terwijl een (uitwonende) ‘pechstudent’ minstens 14.000 euro misloopt.

Géén studievoucher
Op enige afstand van het podium staat Lianne Suurenbroek, masterstudent van de Universiteit Utrecht. Ze wil in elk geval niet dat de duizend euro wordt uitgekeerd als studievoucher, die je vijf tot tien jaar na je afstuderen mag inzetten. “Een tweede master kost zo’n tienduizend euro collegegeld per jaar. Een voucher van 1000 euro vergoedt dan maar één tiende deel. Bovendien heb je in die fase van je leven helemaal geen tijd voor een extra studie. Je moet hard werken om je huur of hypotheek te kunnen betalen, dus met zo’n voucher schiet je eigenlijk niets op.”

Haar vriend uit Rotterdam is bang dat het voor pechstudenten extra moeilijk wordt om een starterswoning te vinden: “Ze hebben een studieschuld die hoger is dan de generaties voor en na hen en kunnen dus minder geld inbrengen. Wat een redelijke compensatie zou zijn? Ik zou zelf tevreden zijn met 10.000 euro.”

Niet rechtvaardig
Iets verderop wapperen de vlaggen van het CDJA, de jongeren van het CDA. Voorzitter Tom Scheepstra: “We zijn blij dat de basisbeurs nu terugkomt, maar de compensatie voor pechstudenten is echt veel te laag; dit is niet rechtvaardig. Als je als overheid een fout maakt, moet je die rechtzetten.” Aan hoeveel geld denkt het CDJA? “5000 à 6000 euro compensatie, dus echt fors meer dan het kabinet wil.”

Maar de kans dat de moederpartij dat voorstel overneemt lijkt klein. “Helemaal compenseren lukt niet”, zegt CDA’er René Peters, één van de acht politici die op het podium worden geïnterviewd. “Dat kost vele miljarden en helaas hebben we veel andere dingen te doen op het gebied van duurzaamheid, wonen en defensie. Dat is het eerlijke verhaal, denk ik.”

Van de VVD, die het leenstelsel eigenlijk wilde handhaven, kan ook geen hogere tegemoetkoming worden verwacht en de ChristenUnie is allang blij dat de basisbeurs terugkeert en dat er nog een miljard uit het vuur is gesleept tijdens de coalitieonderhandelingen.

Generatie genaaid
Fucking bullshit, vindt de SP. “Als de regeringspartijen de superrijken normaal belasting laten betalen, is er zat geld.” Ook de PvdA (“Elke keer weer wordt er een generatie genaaid”), Volt, GroenLinks en de Partij voor de Dieren eisen een fatsoenlijke compensatie.

D66 was de enige regeringspartij die niet op het podium verscheen, maar onderwijsminister Dijkgraaf, ook van D66, stuurde een boodschap via Twitter. Hij zei nogmaals dat hij de onvrede over de tegemoetkoming “helemaal begrijpt”, maar dat het kabinet niet meer dan één miljard beschikbaar heeft. Hij wil komende week een “open gesprek” voeren met de initiatiefnemers van het protest.

“Met praten alleen los je onze problemen niet op”, reageerde LSVb-voorzitter en UU-student Ama Boahene. “Als je onze zorgen echt begrijpt: strijd voor eerlijke compensatie voor de leenstelselgeneratie.”

Solidaire vader
Iets na tweeën verlaten de duizenden betogers het Museumplein voor een protestmars door de binnenstad. In de achterhoede loopt Frans Vaessen met een zware studieschuld aan zijn nek. Hij is uit Limburg naar Amsterdam gereisd, uit solidariteit met zijn studerende dochter en al die anderen die geen basisbeurs krijgen en een hoge schuld opbouwen. “Hun studieschuld kun je echt niet vergelijken met die van mijn generatie.”