Populariteit Psychologie en Kunstmatige Intelligentie leidt tot studentenstop
Drie jaar nadat de Utrechtse psychologie-opleiding de numerus fixus afschafte, komt zij terug van deze beslissing. Vorige week kreeg de faculteitsraad te horen dat er waarschijnlijk opnieuw een stop op het aantal eerstejaars komt.
Als het universiteitsbestuur akkoord gaat, wordt vanaf het collegejaar 2019-2020 het aantal eerstejaars in Utrecht gelimiteerd. Het maximum aantal studenten dat kan worden toegelaten is 600, maar de opleiding houdt daarbij rekening met uitvallers. Zij mikt op ongeveer 500 studenten.
Gevolg van Engelstaligheid elders
De maatregel is een indirect gevolg van de populariteit van de Engelstalige psychologiestudies elders in het land. Veel van deze opleidingen besloten al eerder een maximum aantal toelaatbare studenten vast te stellen of zijn van plan dit te doen.
Vooral de numerus fixus die de Universiteit van Amsterdam vanaf aankomend academisch jaar heeft, baart de Utrechtse psychologen zorgen. De Amsterdamse psychologieopleiding kreeg dit jaar bijna 1900 aanmeldingen voor 600 plaatsen. Een deel van die studenten zal hun toevlucht in Utrecht zoeken.
Waar teruglopende belangstelling drie jaar terug de reden was om de numerus fixus na tien jaar af te schaffen, nam het aantal psychologiestudenten ook in Utrecht de afgelopen jaren weer flink toe. In 2016 begonnen er 530 studenten en in 2017 544. De verwachting is dat er aankomende september wel eens 30 procent meer eerstejaars studenten op de stoep kunnen staan.
Vrees voor 'gemakkelijk'-imago
De opleiding wil liever niet meer studenten dan er nu zijn. Zij vreest dat er voor een grotere groep niet voldoende goede docenten en onderwijsruimten beschikbaar zijn. Ook bestaat de angst dat de Utrechtse opleiding zonder studentenstop vooral de zwakke studenten trekt en het imago van ‘gemakkelijk’ krijgt.
De Utrechtse vice-decaan Susan te Pas zei in een vergadering van de faculteitsraad vorige week: “We moeten de instroom beheersbaar houden. We willen niet dat de kwaliteit van de opleiding in gevaar komt.”
Te Pas houdt er rekening mee dat Utrecht in het eerste jaar na de invoering van de numerus fixus minder studenten gaat trekken. Leerlingen, ouders en scholen zullen moeten wennen aan de vroege aanmelddeadline van 15 januari. Bovendien mogen fixus-opleidingen geen studenten naplaatsen als het streefaantal op die datum niet gehaald wordt. “Maar dat risico is kleiner dan dat van een te grote toeloop.”
Studenten willen langdurige duidelijkheid
Waar vroeger kon worden geloot voor een numerus fixus-studie, moeten deze opleidingen nu een selectieprocedure opstellen. Studenten in de faculteitsraad spraken de wens uit dat de psychologie-opleidingen nu kiezen voor een aanpak die zij langdurig gaan hanteren. Dit om ongelijkheid tussen verschillende cohorten studenten te voorkomen. Vice-decaan Te Pas zei te hopen dat de landelijke psychologieopleidingen hun toelatingsbeleid nu tenminste voor drie jaar tot vijf jaar vastleggen.
De opleiding Kunstmatige Intelligentie voert dit jaar voor het eerst een numerus fixus in. De studie maakt een explosieve groei door. Dit jaar verdubbelde het aantal eerstejaars van 98 naar 188. Op basis van de vooraanmeldingen voor volgend jaar vreest de opleiding voor een groei naar zo’n 240 studenten.
In de opleiding Kunstmatige Intelligentie werken filosofen met informatici, taalkundigen en psychologen. De studie valt onder de verantwoordelijkheid van de faculteit Geesteswetenschappen. Volgens vicedecaan Peter Schrijver is lange tijd gepoogd om een studentenstop te omzeilen. Opleidingen Kunstmatige Intelligentie in Nijmegen en Amsterdam zetten al eerder een stop op het aantal studenten, en Groningen doet dat in 2019. Utrecht volgt nu als laatste. “Ook hier lopen we nu tegen grenzen aan.”
Als het universiteitsbestuur instemt, beginnen in september 2019 maximaal 150 eerstejaars Kunstmatige Intelligentie aan hun opleiding in Utrecht. Bij dat aantal zou de opleiding volgens Schrijver kunnen garanderen dat studenten vooral college krijgen van docenten met een vaste aanstelling. Nu is zij te afhankelijk van tijdelijke docenten.
Schrijver sluit niet uit dat de fixus in komende jaren nog hoger kan worden. Gezien de interesse van studenten en het maatschappelijk belang zou dat volgens hem ook wenselijk zijn. “Maar dan moet dat wel samen kunnen gaan met een uitbreiding van het aantal vast aangestelde docenten.”
Overigens zullen ook de vijf Utrechtse opleidingen die al een fixus hebben, deze opnieuw aanvragen. Het gaat dan om de studies Geneeskunde, Diergeneeskunde, Farmacie, Biomedische Wetenschappen en Global Sustainability Science.