Rector is boos: de universiteit is geen koekjesfabriek

De grote toestroom van studenten legt een zware druk op de kwaliteit van het onderwijs. Dat bleek dinsdagavond bij de Utrechtse OnderwijsOrakels. Matching lijkt een goede methode om dit probleem aan te pakken. Zowel studenten als docenten moeten zorgen dat de universiteit meer is dan een diplomafabriek.

Koffie met koekjes liggen klaar in de gang. Studenten druppelen binnen in een steeds verhitter rakend zaaltje op Drift 25 met uitzicht op de brede entree van de Universiteitsbibliotheek. Hier mochten dinsdagavond 18 orakels hun visie geven op het hoger onderwijs. Het was de afsluiting van het initiatief OnderwijsOrakels in vijf Nederlandse universiteitssteden. Doel was om een podium te geven aan bevlogen mensen om hun ideeën over beter, betaalbaar en toegankelijk onderwijs te presenteren. Het is een initiatief van studenten om “het gepolariseerde en vastgeroeste leenstelseldebat te verbreden en te verdiepen.”

Oud-student Geschiedenis en huidig Volkskrantjournalist Rutger Bregman bijt het spits af. Hij schreef recentelijk een stuk in de Volkskrant over de universiteit als diplomafabriek. Bregman vindt dat er teveel studenten zijn op te weinig onderwijsfaciliteiten. Dat gaat ten koste van de kwaliteit van het onderwijs. Hij noemt het zelf een “pessimistisch verhaal”. Bregman benadrukt hoe belangrijk het is om ruimte binnen de studie te hebben om te kiezen voor vakken buiten het eigen studiegebied of om een bestuursjaar te doen. “Ik ben blij dat ik net op tijd ben afgestudeerd”, zegt hij, doelend op de maatregelen die zijn ingevoerd om studie-uitloop aan banden te leggen. Bregman sluit zijn betoog af met een lichtpuntje: de Utrechtse universiteit kiest met haar matching voor een vorm van selectie waardoor studenten eerder door krijgen dat ze niet bij een studie passen.

Opvallend genoeg kwam het Utrechtse idee van de matching vaker terug als een positieve oplossing voor het probleem van de enorme toestroom van studenten. Jan van ’t Westende, voorzitter van de Landelijke Kamer van Verenigingen denkt dat de Utrechtse methode scholieren helpt om hun motivatie helder te krijgen. Hij vindt het een veel betere methode dan het Bindend Studie Advies, dat hij Beperkte Studie Ambitie noemt. “Het weerhoudt studenten ervan zich buiten de universiteit actief op te stellen. En dat is jammer. Onderzoek heeft aangetoond dat studenten die een bestuursjaar hebben gedaan veel gewilder zijn bij bedrijven als Deloitte of Delta Lloyd dan studenten die snel zijn afgestudeerd met een mooie cijferlijst. De markt zit niet te wachten op hoog papieren rendement.”

Matching dus. Scholieren van de middelbare school De Breul uit Zeist zijn er niet bang voor, ze vinden het een logische manier om een beeld te krijgen van de opleiding. Hoogleraar en Admissions Dean van de UU Theo Wubbels houdt het publiek voor dat matching niet hetzelfde is als selectie. En dat die matching in zijn ogen doorloopt tot het eind van het eerste jaar. Pas dan is duidelijk of een student écht de goede studie heeft gekozen.

Niet alleen toelating is een terugkerend thema. De Orakels bespreken ook de inrichting van het onderwijs zelf. Rector Bert van der Zwaan maakt zich boos. Hij is boos dat de universiteit de laatste tijd, en vooral op DUB, wordt afgeschilderd als een koekjesfabriek. Dat is volgens hem onjuist. De vergelijking maakt hem pissig. De universiteit is een plaats voor academisch onderwijs, waar tijd is voor reflectie en het leren nadenken. Ook Bart Wendrich van Match4Onderwijs denkt dat lessen alleen beklijven als studenten zich ervoor inzetten. Essays schrijven, reflecteren, dat zorgt ervoor dat iets blijft hangen. Toetsen en tentamens hebben niet het beoogde effect volgens hem. De studenten blokken een paar dagen van te voren en zijn nadien vaak veel alweer vergeten.

Om beter onderwijs te krijgen, moet je niet alleen naar de universiteit kijken. Studenten kunnen best wat meer tijd aan de studie besteden, rekent Wubbels voor. Een onderzoek naar de dagelijkse tijdbesteding van de student wijst uit dat relatief veel tijd uitgaat naar ontspanning in vergelijking met studie. Iets meer druk op de student is niet slecht volgens Wubbels. Je kon afgelopen zomer zien dat de langstudeerboete studenten stimuleerde tot harder werken. Maar het is volgens hem niet de ideale maatregel. Wubbels kiest voor een positieve prikkel: de ‘Kort Studeer Bonus’ voor studenten die snel hun studie afronden. Volgens hem hoeft dat niet ten koste te gaan van het bestuurswerk.

En zo gingen de Orakels tot middernacht door. Allen kregen van presentator een oorkonde. De aanwezigen vertrokken met stof tot nadenken naar huis, al zal menig student duizelig het pand verlaten hebben. Niet alleen vanwege de hitte, maar 4 uur hoorcollege met 18 bevlogen Orakels, dat kan zelfs de meest excellente student niet volhouden. Gelukkig zijn de opnames nog eens rustig via de livestream te bekijken. Bovendien zal een aantal ideeën in bundelvorm worden overhandigd aan Tweede Kamerleden en onderwijsminister Jet Bussemaker.

Advertentie