Rector pleit voor slow science
Het gaat er op de universiteit niet om meer te publiceren of zoveel mogelijk studenten door het systeem te pompen. Het accent moet liggen op kwaliteit. Dat zei rector Bert van der Zwaan tijdens zijn nieuwjaarstoespraak op maandag 7 januari. Hij roept op tot slow science.
De Nederlandse universiteiten, met Utrecht voorop, staan internationaal hoog aangeschreven en hebben een hoge productie, constateert rector Van der Zwaan. Dat blijkt volgens hem uit de visitatierondes en kwaliteitscontroles van de afgelopen jaren.
Maar tegelijkertijd signaleert Van der Zwaan een cruciaal punt van zorg. “Bij alle rankings en gepraat over excellentie, bij alle stapeling van ambities, dreigt de balans verloren te gaan.” De onderwijslast stijgt en er staan minder financiële bijdragen van de overheid tegenover. “Dan ligt het gevaar op de loer dat het systeem vastloopt”, aldus Van der Zwaan. “Dat we kwantiteit voor kwaliteit dreigen te laten gaan. Het is essentieel dat we ons realiseren dat het niet gaat om steeds meer publicaties, maar om steeds betere. Dat het niet gaat om steeds sneller studenten door het systeem te pompen, maar om jonge mensen op te leiden tot wereldburgers, leiders van onze toekomst.”
Van der Zwaan ziet een opgave voor de universitaire gemeenschap om tegen de stroom in te durven gaan. “We zouden met elkaar niet moeten spreken over meer maar over beter: kortom, net als slow food te gaan spreken over slow science.”
Van der Zwaan erkent dat het huidige systeem een groeiende werkdruk met zich meebrengt. Hij vindt het dan ook een goed idee dat de universiteitsraad het onderwerp werkdruk op de agenda heeft gezet. De rector wil de grenzen aftasten om te komen tot aanvaardbare werkdruk, waarbij voorkomen wordt dat er te gemakkelijk gesproken wordt van overbelasting.
Die overbelasting kan volgens Van der Zwaan voorkomen worden door elkaar te helpen en coachen, en waar nodig extra middelen in te zetten. Volgens de rector wordt de komende jaren extra geld geïnvesteerd in onderwijs en onderzoek. De komende jaren wordt 56 miljoen euro extra gestoken in onderwijs en onderzoek, zegt de rector. Studentrijke faculteiten krijgen extra geld om de werkdruk te verminderen.