Rosi Braidotti ontmoet Pussy Riot

De Utrechtse hoogleraar Rosi Braidotti kreeg afgelopen maand een bijzondere uitnodiging. Op een Noors symposium mocht ze een analyse te geven van de Russische groep Pussy Riot om daarna met twee leden van de groep in gesprek te gaan.

Dwars, speels en antiautoritair. Zo kenschetste de universiteitshoogleraar Rosi Braidotti het beruchte optreden van Pussy Riot tijdens een symposium in Oslo die nog te zien is in op YouTube. De punkgroep zong in een kerk in Moskou gemaskerd een anti-Poetinlied. Twee leden moesten dat bekopen met een gevangenisstraf vanwege heiligschennis. Ze werden er wel wereldberoemd mee.

De titel van het symposium was Pussy Riot meets Judith Butler and Rosi Braidotti. In 2012 lieten de meiden van Pussy Riot al weten dat zij geïnspireerd zijn door de ideeën van de Utrechtse feministe. Nu konden ze elkaar daadwerkelijk ontmoeten. Het idee van de Noorse organisatoren was om twee bekende feministen aan het woord te laten over de maatschappelijke betekenis van Pussy Riot voor het feminisme. En ze daarna met elkaar in contact te brengen op het podium.

Braidotti plaatst de Russische meidengroep in een lange traditie. Janis Joplin zong al Oh Lord, won't you buy me a Mercedes Benz? en punker Nina Hagen scoorde met Unbeschreiblich weiblich.  Wat al deze vrouwen volgens Braidotti bindt, is dat ze spelen met de identiteit en zo de machthebbers te kijk zetten.

“Feminisme wordt vaak neergezet als dogmatisch en saai, staande buiten de politieke realiteit. Maar dat is een fout beeld”, aldus Braidotti in de lezing. Het zijn juist de groepen als Pussy Riot die een masker opzetten en met die nieuwe identiteit op een speelse en experimentele manier de kern raken van het democratische systeem en het falen ervan.

Na hun toespraken namen Braidoitti en Butler plaats op een bank en tegenover hen kwamen Nadezhda Tolokonnikova and Maria Alyokhina van Pussy Riot te zitten. Feministische denkers versus creatieve doeners. “Hoe ziet het feminisme in Rusland eruit?” en “Zijn jullie door de gevangenisstraf anders gaan denken?” waren vragen die aan de orde kwamen, zoals te zien is in dit videoverslag. Op de vraag uit het publiek wat Pussy Riot vond van de winnares van het Eurovisie songfestival antwoordde Nadezhda Tolokonnikova: “Wij vinden het leuk als vrouwen een baard hebben.”