Ruim zeshonderd opleidingen willen ‘flexibel’ worden

Universiteiten en hogescholen willen met ruim zeshonderd opleidingen meedoen aan een experiment voor flexibeler deeltijdonderwijs. Het ministerie van Onderwijs gaat zich over de aanvragen buigen.

Studenten kunnen in dit experiment zelf studiepunten bijeen sprokkelen om tot een diploma te komen. Bovendien kunnen ze makkelijker vrijstellingen krijgen voor kennis en ervaring die ze in hun werk hebben opgedaan.

Het idee is vooral dat deeltijdopleidingen op deze manier weer aantrekkelijker worden. Jaar na jaar trekken die minder studenten, terwijl het voor de kenniseconomie goed zou zijn als iedereen zich blijft bijscholen.

Maar liefst 32 universiteiten en hogescholen, waaronder ook particuliere aanbieders, willen meedoen en hun onderwijs flexibeler maken. Volgens het ministerie gaat het om ruim zeshonderd opleidingen.

De Universiteit Utrecht heeft samen met een aantal andere universiteiten een voorstel ingediend voor flexibilisering van de universitaire lerarenopleidingen. Studenten krijgen in hun project meer vrijheid om zich naast hun werk als docent in eigen tempo en naar eigen behoeften verder te scholen. Nijmegen is penvoerder van het project.

Bovendien willen zeventien onderwijsinstellingen (plus twee andere) meedoen aan een verwant experiment waarin hbo-studenten tegoedbonnen krijgen voor hun deeltijdonderwijs. De bekostiging volgt dan de deeltijdstudent: die kan aan publieke en particuliere hogescholen allerlei modules volgen en neemt het geld in een rugzakje mee.

Deze experimenten met tegoedbonnen worden uitgevoerd in de sectoren zorg & welzijn en techniek “omdat door de veranderende arbeidsmarkt in deze sectoren de grootste behoefte is aan Leven Lang Leren”, aldus het ministerie. Het is de bedoeling dat werkgevers bij de experimenten betrokken wordt, niet alleen om de behoefte aan scholing duidelijk te maken maar ook om financieel bij te springen.

Volgens minister Bussemaker zijn de experimenten belangrijk. “Jongeren worden opgeleid voor banen waarvan we niet weten of die straks nog bestaan”, stelt ze in een persbericht. “Maar ook werkenden moeten blijven leren, om veranderingen in hun eigen baan te kunnen bijbenen of om tijdig te kunnen overstappen naar een andere baan.”

Het experiment is omstreden. Critici zijn huiverig om publiek geld via vouchers aan particuliere onderwijs te besteden: de commissie die hierover adviseerde zag één van zijn leden om die reden opstappen. Anderen vrezen dat de kwaliteit eronder lijdt als studenten bij allerlei onderwijsinstellingen hun eigen lesprogramma kunnen samenstellen.

De Tweede Kamer gaat deze week schriftelijke vragen stellen over het experiment. De deelnemende instellingen moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen. In januari maakt het ministerie bekend welke er mogen starten.