Russische spionnen hengelden naar kennis in hoger onderwijs, zegt AIVD

Inlichtingendienst AIVD heeft de activiteiten inmiddels verstoord, schrijft minister Ollongren van Binnenlandse Zaken aan de Tweede Kamer. De Russische ambassadeur is op het matje geroepen.

De spionnen zochten naar informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie, stelt Ollongren. “Veel van deze technologie is zowel bruikbaar in civiele als militaire toepassingen.”

Interesse
Zowel aan hogescholen als aan universiteiten wordt op die gebieden onderwijs gegeven en onderzoek gedaan. Via stages en samenwerkingsverbanden komen studenten en docenten ook bij bedrijven binnen. Dat kan de interesse van buitenlandse inlichtingendiensten wekken.

Details geeft de AIVD zelden of nooit, dus het is niet bekend welke universiteit of hogeschool betrokken was in het ‘netwerk van bronnen in de hightechsector’ dat nu is opgerold.

“De spionage heeft zeer waarschijnlijk schade aangebracht aan de organisaties waar de bronnen actief zijn of waren”, schrijft de minister, “en daarmee mogelijk ook aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid.”

Aangesproken
De bronnen waar de Russen contact mee hadden, zijn door de AIVD aangesproken. In sommige gevallen zijn de betrokken bedrijven en de hogeronderwijsinstelling op de hoogte gesteld, zodat zij maatregelen konden nemen.

Eind vorige maand stuurde het kabinet een brief naar de Tweede Kamer over ‘kennisveiligheid’ in het hoger onderwijs en de wetenschap. Daarin werd niet specifiek over Rusland gesproken, maar wel over China, Iran en Nood-Korea.

In die brief kondigde het kabinet strengere maatregelen aan. Het zou kunnen dat sommige onderzoekers of studenten geen visum meer krijgen, als er een gevaar is voor ‘ongewenste kennisoverdracht’.

Strafbaar
Ollongren kondigt nu nog een maatregel aan. Het kabinet wil samenwerking met buitenlandse inlichtingendiensten strafbaar stellen, nog los van de (soms lastig te bewijzen) schending van staats-, ambts- en bedrijfsgeheimen.