Scherpere controle op ziekteverzuim bij tentamens

Docenten gaan bij tentamens scherper controleren of studenten die zich ziek melden, ook écht ziek zijn.

Dat maakte rector Bert van der Zwaan maandag bekend in een vergadering van de Universiteitsraad. Hij heeft onderwijsdirecteuren gevraagd om actiever te controleren op "onrechtmatig" ziekteverzuim. Concreet: een student die zich wegens ziekte afmeldt voor een tentamen, moet bewijzen dat hij of zij écht ziek is.

Met scherpere controle op ziekteverzuim wil de universiteit voorkomen dat studenten zich 'strategisch' ziek melden om zo op een later moment het tentamen te kunnen doen. Dat gebeurt nu massaal, aldus de rector: het ziekteverzuim ligt bij sommige tentamens boven de 15 procent, terwijl het gemiddelde ziekteverzuim tijdens reguliere cursusweken slechts op 1 à 2 procent ligt.

De ziekmeldingen bezorgen docenten veel extra werk, want studenten die de eerste toets missen als gevolg van ziekte, behouden het recht op een herkansing als ze een onvoldoende (een 4 of hoger) halen voor de inhaaltoets. Daardoor kan het zo zijn, dat één tentamen drie keer georganiseerd moet worden.

De kwestie is de laatste weken extra urgent geworden door een wijziging in het model Onderwijs- en Examenregeling (OER), de blauwdruk voor facultaire OER's die volgend studiejaar van kracht wordt. In die model-OER komt te staan dat studenten hoe dan ook het recht hebben op twee toetsmomenten, ook als zij het eerste tentamen missen vanwege ziekte.

De studenten in de U-raad drongen er twee weken geleden op aan om die regel duidelijk in de OER te vermelden, omdat niet elke faculteit studenten het recht geeft op twee toetsen. Ze vinden het raar dat studenten naar de beroepscommissie van de universiteit moeten stappen om een hertentamen af te dwingen, terwijl jurisprudentie uit het verleden volstrekt helder is: studenten hebben in alle gevallen twee kansen om een toets te halen.

Toch is het de vraag of elke faculteit de regel volgend studiejaar zal naleven. Het is namelijk aan de faculteiten zelf om het onderdeel uit de OER over herkansingen over te nemen, zei de rector maandag. "Dit is de bevoegdheid van decanen en de lokale medezeggenschap. Wij kunnen dit niet afdwingen."

Andere open vraag is hóé opleidingen ziekteverzuim gaan controleren. In het verleden is de nodige commotie ontstaan door het doktersbriefje dat sommige faculteiten vragen aan studenten die zich ziek melden voor tentamens. De U-raad vond die regel in 2012 een inbreuk op de privacy en getuigen van een onjuiste visie op ziekte en het werk van artsen. Het zou maatschappelijk onwenselijk zijn als grieperige studenten de deur van de huisarts plat zouden lopen voor een doktersbriefje. Normaal ga je met een griepje namelijk niet naar de dokter.

Bert van der Zwaan wilde zich maandag niet branden aan deze kwestie. Hij zei alleen dat studenten "enig bewijs van ziekteverzuim" moet kunnen overleggen. Toen hem gevraagd werd om dat te verduidelijken, hield hij zich op de vlakte. "Ik ga er niet over hoe er gecontroleerd wordt."