Scriptie nakijken is geen onderwijs

Wie lesgeeft, hoeft geen btw in rekening te brengen. Maar wat is lesgeven? Een scriptiebureau moet gewoon omzetbelasting afdragen, vindt de Belastingdienst. En zo oordeelt ook het Gerechtshof.

Het gaat om flinke bedragen. De verschuldigde omzetbelasting komt in deze zaak boven de 1,1 miljoen euro uit, staat in de uitspraak van de rechter. En dat gaat om één kalenderjaar.

Taal, plagiaat
Bij het betreffend bureau kunnen studenten hun scriptie laten nakijken op taal, plagiaat en citaties. Ze kunnen ook feedback krijgen op de rode lijn van hun scriptie. Aanvankelijk telde dat als onderwijs en hoefde het bedrijf geen btw in rekening te brengen, maar daar is de Belastingdienst van teruggekomen.

De eigenaar spande een rechtszaak aan: volgens haar is er sprake van onderwijs en zou ze dus geen gedoe met de omzetbelasting moeten hebben. Maar dat ziet de rechter anders. Het overheersende doel van de studenten is “het laten nakijken van de scriptie op taalkundige aspecten en niet een overdracht van kennis of vaardigheden”. Ze kunnen er heus wel iets van leren, maar dat effect is “van ondergeschikte aard”. 

Er is in deze dienstverlening ook geen sprake van een docent die kennis overdraagt aan studenten, maar van een editor die op verzoek een scriptie “naleest op tekst, structuur en layout”.

Hamvraag
Volgens de rechter zeggen de ingehuurde nakijkers niets over de “hamvraag”: de kwaliteit van het onderzoek. De diensten zijn ook niet gericht op vakinhoudelijke begeleiding. Dat noemen we in het dagelijks taalgebruik geen onderwijs, is een van de argumenten.

Het bedrijf stribbelt tegen. De Onderwijsinspectie spreekt immers van ‘aanvullend onderwijs’ in de Staat van het Onderwijs 2021. Aanvullend of niet, dan heet het toch onderwijs? Maar daar gaat de rechter niet in mee.

Dat jaar keek de Inspectie van het Onderwijs inderdaad naar aanvullend onderwijs. Het bleek booming business, ook in het hoger onderwijs. Uit een steekproef onder 2.300 studenten bleek dat 17 procent van de hbo-bachelorstudenten en 21 procent van de wo-masterstudenten gebruikmaakte van aanvullend onderwijs, al was dat lang niet altijd voor de scriptie.