Selecteren voor de poort: ‘Je kunt niet voorspellen welke studenten goed zijn’

De studenten van het Interstedelijk Studenten Overleg maken zich zorgen over stiekeme selectie door hogescholen en universiteiten. Voorzitter Linde de Nie: “Het hoger onderwijs is er niet alleen voor blonde meisjes die cum laude hun diploma halen.”

Om meer studenten op tijd af te laten studeren, kiezen steeds meer opleidingen voor de makkelijkste weg, signaleert het ISO. Het aantal opleidingen met een numerus fixus is de laatste jaren enorm toegenomen, en de matching van aankomende eerstejaars zou een sluiproute naar selectie worden. Universiteiten wekken ten onrechte de indruk dat ze studiekiezers die zich op tijd aanmelden kunnen afwijzen, stelde de Keuzegids Universiteiten vorige week nog.

Maar niet alleen voor de poort neemt de selectie toe. Volgens het ISO worden opleidingen ook tijdens het eerste jaar strenger voor hun studenten. Die moeten steeds meer studiepunten halen om niet weggestuurd te worden en de ruimte om van de regels af te wijken wordt almaar kleiner.

Instellingen schuiven hun verantwoordelijk voor goed onderwijs af op studenten, vindt De Nie. “De onderwijskwaliteit verbeteren doe je niet door alleen de beste mensen toe te laten. De ruimte die studenten krijgen om te leren vallen en opstaan wordt steeds kleiner.”

Strenge selectie lijkt bovendien niet hand in hand te gaan met betere opleidingen. De Nie wijst erop dat de tevredenheid over studiebegeleiding en uitdagend onderwijs achteruit kachelt. “Het ISO verkiest intensieve begeleiding en uitdagender onderwijs boven een bindend studieadvies.”

Ook D66-Kamerlid Paul van Meenen is niet te spreken over de toenemende selecteerdrift van universiteiten en hogescholen. “Alsof een ziekenhuis alleen gezonde patiënten toelaat”, sneert hij. “Als we het idee kwijtraken dat een havo of vwo-diploma toegang moet geven tot het hoger onderwijs, dan raakt het einde zoek.”

Het is nooit bewezen dat in een paar uur is vast te stellen of iemand geschikt is voor een opleiding, zegt Van Meenen. “Dat zou natuurlijk heel mooi zijn, als je alles van te voren zou kunnen voorspellen. Maar dat is niet zo. Studenten mogen geen fouten meer maken, er mag geen risico meer genomen worden. Daar maak ik me echt zorgen over.”

Het ISO wil dat hogescholen en universiteiten eerst de onderwijskwaliteit van al hun opleidingen op orde brengen, voor ze zelf extra eisen gaan stellen. “Het is de hoogste tijd om te benadrukken dat kwaliteit niet bepaald moet worden door de studenten die je binnenhaalt”, zegt De Nie. “Het gaat om wat je als universiteiten of hogeschool bijdraagt aan de ontwikkeling van de student.”