Selectie mag hooguit honderd euro kosten

Kunstacademies, hotelscholen en medische opleidingen mogen straks honderd euro in rekening brengen aan jongeren die zich aanmelden voor de selectie. Andere opleidingen moeten het voortaan gratis doen. De Universiteit Utrecht zal hiervoor geen kosten in rekening brengen.

Minister Bussemaker heeft de nieuwe regeling de afgelopen maand online gezet voor een ‘internetconsultatie’. Een maand lang kon iedereen – burgers en organisaties – er kritiek op leveren, waarna ze eventueel nog iets kan aanpassen.

Veel opleidingen vragen geld voor de selectie, constateert de minister. Ze noemt de university colleges en een aantal fixusopleidingen. Die mogen dat voortaan niet meer doen, staat in haar nieuwe regeling.

Toch maakt ze een paar uitzonderingen, bijvoorbeeld voor de intensieve selectieprocessen in de kunst en het hotelonderwijs. “Men kan bijvoorbeeld niet toetsen of een kandidaat kan dansen, door middel van het afnemen van een vragenlijst”, staat in de toelichting.

Ook de opleidingen geneeskunde, tandheelkunde, mondzorgkunde en fysiotherapie mogen een bijdrage eisen. Voor die opleidingen is zoveel belangstelling dat de selectie ook intensiever is.

Maar maak er geen melkkoe van, waarschuwt de minister. Een bijdrage is alleen op zijn plaats als de kosten voor de selectie te zwaar op het gewone onderwijsbudget drukken. Die honderd euro mag bovendien geen standaardbedrag worden: het is een maximum. Bovendien moeten onderwijsinstellingen arme studenten het geld kwijtschelden als de bijdrage “een onoverkomelijke belemmering vormt voor de inschrijving”.

Het is goed dat er een maximumbedrag komt, vindt voorzitter Jarmo Berkhout van de Landelijke Studenten Vakbond. “Je moet het tarief niet aan de instellingen overlaten. Voor je het weet gaan die er winst op maken.”

Liever zou hij zien dat studenten helemaal niets voor de selectie hoeven te betalen. “Het is niet zo erg als het afschaffen van de basisbeurs, maar het is toch weer een extra drempel. Dat komt de toegankelijkheid van het hoger onderwijs niet ten goede.”

In Utrecht is er op dit moment geen enkele opleiding die kosten in rekening brengt voor de selectieprocedure. Het is ook niet de bedoeling daar verandering in aan te brengen.

Vorig jaar spande een afgewezen danser een rechtszaak aan tegen Fontys Hogescholen. De danser had 75 euro moeten betalen voor zijn auditie en eiste dat geld terug: de inschrijving mag immers niet afhankelijk zijn van andere bijdragen dan het collegegeld? Hij verloor de zaak. Het was een van de redenen voor de minister om de regels helder te maken.