SP wil herkansing op universiteit

Eerstejaarsstudent Liberal Arts & Sciences Jasper (18) vindt het een schande dat hij vanavond één van de nog geen tien studenten is die bij het debat aanwezig zijn. "Dit gaat over ónze toekomst!" Zelf is hij getriggerd door SP-mensen die tijdens zijn hoorcollege aandacht vroegen voor het debat dat eigenlijk op de UU had moeten plaatsvinden. Een debat over de onafhankelijkheid van universiteiten, naar aanleiding van een groot artikel in De Groene Amsterdammer over de band tussen de UU en Danone. Jasper wil er meer over weten, in breed perspectief. "De universiteit representeert zich als instelling die volledig objectieve kennis overbrengt, maar ik vraag me af hoe objectief die is. Waarom krijg ik vooral les over westerse filosofen? Waar is die keuze op gebaseerd?" Jasper wil uitleg. Ook over hoe de universiteit in elkaar zit. Hoe is het beleid eigenlijk veranderd na de Maagdenhuisbezetting? "De universiteit moet eerlijker zijn en transparant."

Die uitleg zal hij vanavond niet krijgen, maar spreker Rutger Claassen, universitair docent ethiek en politieke filosofie aan de UU, legt wel haarfijn uit in welke problematiek een universiteit verwikkeld is. "De afgelopen twintig jaar is er een massale instroom van studenten en wetenschappers geweest, maar de financiering is niet meegegroeid." 

Een universiteit kan volgens Claassen op vier manieren reageren: efficiënter werken, meer geldbronnen aanspreken, minder kwaliteit bieden en/of minder studenten en wetenschappers aannemen. "Wanneer je geen keuze maakt, komt er private financiering én ontstaat er kwaliteitsverlies", zegt Claassen, die vindt dat door bedrijven gefinancierd onderzoek met mate moet kunnen. "In toegepast onderzoek zijn de vraagstukken te weinig fundamenteel." En dat laatste is juist waarvoor de wetenschap er volgens hem is: om de mens te helpen zichzelf en het leven te begrijpen.

Claassen pleit voor meer samenwerking tussen onderzoekers en voor een selectie van zowel studenten als wetenschappers. Een veertiger met het zoveelste tijdelijke contract verdient volgens hem duidelijkheid. "Ze worden te lang aan het lijntje gehouden." 

Voor selectie van studenten krijgt Claassen de handen niet op elkaar. Studenten vragen zich af hoe die selectie dan plaats moet vinden en Kamerlid Jasper van Dijk vreest voor de toegankelijkheid van kansarme groepen. Hij wil meer investeren in het onderwijs. Van Dijk hekelt het kabinetsbeleid dat banden tussen de universiteit en derde partijen onder de noemer innovatie stimuleert.

Ook UU-student Matthijs Mantel gruwelt bij de gedachte dat Danone door publiek gefinancierd onderzoek kan zeggen dat wetenschappelijk is bewezen dat haar yoghurtjes beter zijn dan andere. "De overheid stimuleert matching van bedrijven en universiteiten. Daarbij betalen beide aan een onderzoeksproject en de universiteit doet dat met publiek geld." Mantel wil net als studiegenoot Jasper dat de UU transparanter wordt. "Aan wat voor onderzoek wordt geld uitgegeven? Ik ben gaan zoeken, maar heb het niet kunnen ontdekken", zegt Mantel.

De gezamenlijke conclusie is dat de UU democratischer moet worden, met meer zeggenschap voor studenten en medewerkers. Of veel studenten daar voor in zijn, is gezien de matige opkomst maar de vraag. Kamerlid van Dijk maakt zich niet druk over het halfvolle zaaltje. "Het gaat om de kwaliteit, niet om de kwantiteit." Wel wil Van Dijk nog voor de zomer een nieuw debat. En dan op de universiteit, in plaats van in het centrum van Utrecht. Dat dit in principe mag van de UU, is inmiddels duidelijk. "En het bestuur van de Universiteit Utrecht is van harte uitgenodigd", zegt Van Dijk.