Staatssecretaris akkoord met minder omslachtige wetenschapsfinanciering

Weg met al die aanvraagformulieren en eindeloze beoordelingsrondes bij onderzoeksfinancier NWO. Laat wetenschappers het geld gewoon zelf verdelen. De Tweede Kamer ziet wel iets in dat pleidooi. Staatssecretaris Dekker gaat de motie uitvoeren.

Wetenschappelijke talenten zijn een te groot deel van hun tijd bezig met het verwerven van onderzoeksgeld. Dat staat in een motie van Eppo Bruins, Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. Hij vindt dat er een experiment moeten komen met nieuwe vormen van wetenschapsfinanciering.

Tot een half jaar geleden was Bruins directeur van STW, de stichting voor toegepaste wetenschap die bij onderzoeksfinancier NWO hoort. Wetenschappers moeten steeds meer moeite doen voor de financiering van hun onderzoek en de kans dat ze geld krijgen wordt steeds kleiner. “Dat is niet meer vol te houden”, vindt Bruins. “Maar er kwam weinig van terecht als ik tegen anderen zei: laten we eens nadenken over hoe het dan ook kan.”

Hij wijst op een idee van de gerenommeerde Wageningse hoogleraar Marten Scheffer. Die opperde dat wetenschappers binnen hun discipline het geld beter zelf kunnen verdelen. Dat zou in twee rondes gaan. Eerst krijgen alle wetenschappers ‘fiches’ en verdelen ze die naar eigen inzicht onder de beste wetenschappers. In de twee ronde moeten wetenschappers de helft van hun verkregen fiches weer aan anderen weggeven.

“Het is zo elegant”, glimlacht Bruins. Hij is niet bang dat wetenschappers hierdoor in lobbyisten en allemansvrienden zullen veranderen. “Wetenschappers weten wel wie hun beste collega’s zijn. Reputatie speelt nu trouwens ook al mee. Als Robbert Dijkgraaf een aanvraag indient, is het commentaar in feite: die vent is briljant, geef hem dat geld maar.”

In welke discipline zou je dit idee kunnen uitproberen? Bruins krijgt een ingeving: “De ontwerpwetenschappen! Die mensen zijn nog niet gewend om aanvragen in te dienen bij NWO, maar ze weten precies wie de beste ontwerpers zijn. Ze weten allemaal wie de beste architecten van Nederland zijn.”

Er hoeft niet meer gestemd te worden over de motie. Staatssecretaris Dekker heeft hem overgenomen en gaat hem uitvoeren.